.png)
HET EILAND VAN DE GODEN
EN HUN TEMPELS.
DEEL 4.
BALI.
DE BALINESE TEMPEL.
Voor de Balinese tempel bestaat slechts één grondplan; meestal bestaande uit twee hoven of terrassen.
De eerste hof die men door een 'gespleten poort' candi bentar (A), betreedt, heet jaban (binnen), de tweede hof die men via een poort, padu raksa (F), binnenkomt heet dalam (binnen).
De candi bentar is typisch voor de Balinese architectuur. Hij bestaat uit twee van elkaar verwijderde helften van een monument, een kleine candi. Het symboliseert twee bij elkaar horende en toch van elkaar gescheiden grondelementen. Zo merkt men al bij het betreden van dit heiligdom dat licht en donker, goed en kwaad naast elkaar bestaan en dat niets ter wereld volmaakt is.
A. Gespleten poort (candi bentar).
B. Toren met houten klokkenspel (kulkul).
C. Keukenplatform (paon).
D Plaats voor het gamelanorkest (balé raksa).
E. Plaats voor de offergaven (balé).
F. Overdekte poort (padu raksa).
G. Zijingang.
H. Paviljoen (pepelik).
I en J. Alteren voor de 'Sekretarissen der Goden'(ngrurah alit en ngrurah gedéh).
K. Altaar voor de plaatselijke god (gedong pesimpangan).
L. Stenen troon (padma -sana).
M. Altaar voor de vulkaan Gunung Agung.
N. Meru of Meru's.
O. Altaar voor de vulkaan Gunung Batur.
P. Altaar Maospait.
Q. Nissen voor de vertolkers der goden (taksu).
R en S. Plaatsen om de offergaven te leggen (balé piasan).
(kulkul-toren.)
In dezelfde hof bevinden zich verder nog enige overdekte platforms. De ene dient als keuken, paon (C0, bij feestelijkheden; de andere is gedacht als plaats voor het gamelan-orkest, balé (D). Weer een andere balé is bestemd voor het klaarmaken van offergaven (E).
Hier vinden ook bij speciale gelegenheden de hanengevechten plaats, die over heel Bali zeer geliefd zijn en waarbij zelfs met heel grote inzetten gewed wordt. Officieel zijn deze hanengevechten door de regering verboden. We moeten dit niet direct zien als een volksvermaak, maar meer als een overblijfsel van de vroegere bloedoffers.
Via de overdekte poort, padu raksa (F), komt men van de eerste in de tweede hof. Deze poort heeft ook de vorm van een candi en is gewoonlijk het rijkversierde onderdeel van alles.
Aan elke kant van de poort staat een stenen raksasa. Direct abchter de poort is een stenen muur, de aling-aling, waarop in reliëf demonen staan afgebeeld; men geloofd dat daarmee het kwaad ver van de tempel te kunnen houden.
De eerste hof dient als voorbereidingsruimte van de ritus en de tempelfeesten; in de tweede hof, die het eigenlijke heiligdom is, waarin geen godenbeelden maar wel altaren staan, houden de goden zich op wanneer zij van de vulkaantoppen afdalen naar de tempels.
De plaatsing van de altaren is gebonden aan de balinese windroos, nawa sanggah, die niet noord-zuid gericht is, maar ven de bergen naar de zee.
De grote en kleine altaren staan in twee rijen opgesteld; de ene rij bij de buitenste muur naar de bergen, kaja, gericht, de andere rechts hiervan bij de kangin-muur.
Het belangrijkste altaar staat in het midden van de kangin-zijde; het kan met deuren worden afgesloten en heet gedong pesimpangan (K). Hierin wordt meestal een of andere offergave bewaard. Dit altaar is gewijd aan de plaatselijke god, de tot god geworden voorvader en stichter van het dorp.
(Een fraaie meru.)
Bijzonder indrukwekkend en typisch voor de Balinese tempels is de meru (N), een hoge houten pagode op een stenen onderbouw met etagegewijs gestapelde daken; deze zijn vervaardig uit ijuk, de kostbare en zeer goed houdbare vezels van de suikerpalm.
Het zijn symbolen voor de 'hemelberg', zetel van de grote Hindoegoden en zij symboliseren de berg Mahameru.
Allen Shiwa komen elf daken toe, de Maha-Deva, de hoogste godheid die op de Gunung Agung woont.
De meru's voor Brahma en Vishnu hebben negen daken.
Het aantal daken is altijd oneven, hoe minder daken, hoe lager de rang van de god.
In de bovenste dakverdieping van de meru staat een urn, die negen kostbare stenen en metalen plaatjes met magische formules bevat.
Twee altaren ontbreken nooit: de een voor de vulkaan Gunung Agung (M) en de andere voor de vulkaan Batur (O).
Zeer belangrijk is de padma-sana (padma betekend lotus) (L), een stenen troon die aan de zonnegod Surya gewijd is.
Hij staat in de uiterst rechtse hoek, met zijn rug gewend naar de Gunung Agung. Deze troon moet eveneens de kosmos voorstellen.
Het fundament heeft de vorm van een mythische schildpad, bedawang, waar omheen zich twee stenen slangen winden, Hierboven bevinden zich trapsgewijs drie platforms en er bovenop staat een stenen zetel met een hoge rugleuning.
Ook de 'secretarissen' van de goden hebben altaartjes, ngruah alit (I) en de ngruah gedéh (J); zij moeten erop toezien dat de juiste offers gebracht worden. Een stenen nis is bestemd voor de taksu (Q), de tolk van de goden. Taksu spreekt via het medium, als dit in trance is, namens de god. Het is niet de god zelf, die spreekt.
In het midden van de tempelhof staat een paviljoen, pepelik (H) dat een gemeenschappelijke plaats van samenkomst voor de goden is en de balé piasan (R-S) met simpele plaatsen voor de offergaven.
Deze offers worden niet door de hoge brahmanenpriester, pedanda, in ontvangt genomen; hij bekommert zich ook niet om het ceremonieel in de tempel. Daarvoor is de lekepriester, pemangku, verantwoordelijk.
Deze pemangku, die tegelijkertijd huismeester van de tempel is, is een man uit het volk. Zijn ambt kan erfelijk zijn; hij kan echter ook via een medium door één of andere vooroudergeest tot zijn ambt geroepen worden.
Alleen bij de tempelfeesten en de feestelijkheden, die jaarlijks ter bevrijding van het dorp van demonen plaatsvinden verschijnt de pedanda en zegent het offer met gewijd water. Dit is de dag van de 'hemelse schoonmaak', njepi, waarop de goden de hemel schoonvegen van alle slechte invloeden. Daarbij vallen, naar het geloof van de Balinezen, erg veel boze geesten op Bali neer. Om deze ver weg te houden, moeten veel offers gebracht worden: bloemen, vruchten, allerlei spijzen, waaraan de geesten zich te goed kunnen doen. In de avond trekken optochten met enorme nagemaakte vreselijk lelijk uitziende geesten met veel lawaai van trommen door de straten naar bijvoorbeeld het strand, waar deze soms ware kunstwerken, in een goot vuur verbrand worden, waardoor de geesten worden verjaagd. De volgende dag is de 'dag van stilte', een dag waarop men zich niet op straat begeeft, en de geesten wil laten geloven dat het eiland uitgestorven is. Het is ook de dag van vergiffenis voor de Balinees.
Het had de afgelopen nacht behoorlijk geregend, het had verkoeling gebracht en het stof was van de straten weggespoeld. Het gaf een mooi plaatje van een weerspiegeling in het nog liggende water op de weg in de ochtendzon.
We vertrokken in de vroege ochtend bij het eerste daglicht uit Sanur en reden (zwarte pijltjes) via de plaats Sukawati, waar een grote crafts market ligt, via Batuan naar Sakah waar de Pura Hyang Tiba ligt. Na het bezoek aan deze pura sloegen we rechtsaf naar Blahbatuj, lang deze weg ligt de Pura Penetaran Topeng en na een bezoek aan deze pura reden we vervolgens naar Gianyar.
PURA HYANG TIBA.
.jpg)
Volgens inscripties zou de tempel gebouwd zijn in 907 na Chr. tijdens het bewind van Sri Haji Dharmawangsapangkaja. Een andere bron, namelijk de All Serai-inscriptie, vermeld dat de tempel rond de 10e eeuw werd gebouwd door koning Udayana in 993 na Chr.
Het tempelcomplex is rechthoekig van vorm en strekt uit van oost naar west, en is verdeeld in drie delen; de binnenste binnenplaats, de middelste binnenplaats en de buitenste binnenplaats. De buitenpoort wordt geflankeerd door twee Dwarapala-beelden, die de vorm hebben van twee olifanten op een candrasangkala-decoratie.
Helaas was de tempel niet toegankelijk.
PURA PENATARAN TOPENG.
De tempel kreeg de naam Penataran Topeng tempel. In de tempel zijn een aantal heilige maskers opgeslagen, het Gajah Made-masker. De maskers zijn tegenwoordig overgebracht naar Puri Milia Jelantik Blahbatuh en worden tentoongesteld als Pajegan Mask-uitvoeringen bij grote ceremonies in kampong Blahbatuh, vermoedelijk voor de inhuldiging van een religieuze ceremonie.
Helaas was de tempel gesloten.
Van Gianyar reden we naar Klung Kung en sloegen bij Peteluan linksaf naar de Pura Dalem Sidan.
In Klungkung de oude hoofdstad van Bali, ligt het oude hoofdgerechtshof.
Vervolgden de weg naar de kust in de richting van Kusamba, bekend om het zwarte strand en de zoutpannen en maakten een stop bij Goa Lawah, de vleermuizen-tempel.
Even na Tengading rechtsaf waar in Padangbai de PuraSilayukti ligt. Terug naar de hoofdweg en rijden naar Candi Dasa, verder naar Jasri en gaan het binnenland in naar Amlapura, waarvandaan weer even naar de kust, waar de Pura Taman Ujang ligt, een 'drijvend paleis' bij het dorp Sukasada.
Ons laatste bezoek van deze dag, was aan de Pura Lempuyang, gelegen op de helling van de 1058 meter hoge gelijknamige berg. Maakten een korte stop bij de vroegere koninklijke badplaats Tirta Ayu en reden noordwaarts naar Culik om daar af te slaan naar Amed, waar we overnachten in een resort.
Het was al bijna donker toen we er aankwamen.
PURA DALEM SIDAN.
De tempel is gewijd aan de god Shiva en Durga, wordt ook wel de 'tempel van de dood rituelen' genoemd. Het geheel doet spookachtig aan
De tempel werd gesticht door 17 oudsten uit Puri Sidan, in de 17e eeuw in opdracht van I Dewa Gede Pindi gebouwd. De tempel is versierd met een breed scala aan reliëfs en beeldhouwwerk. Dit alles geeft grafisch het lot weer van zondaars: afgezaagde hoofden, verpletterde baby's door Durga en andere verschrikkelijke straffen.
Ondanks zijn schijnbaar afschuwelijke aanzien door de straffen, is de Pura Dalem Sidan eenvredige plek waar velen komen om de as van hun familieleden en dierbaren uit te strooien.
Het is ook de thuisbasis van verschillende soorten vleermuizen die het de bezoekers ongemakkelijk maken.
PURA GOA LAWAH.
Pura Goa Lawah werd in de 11e eeuw opgericht door Mpu Kutaran, een van de vroege priesters die het hindoeïsme op Bali introduceerde.
het tempelcomplex is een centrum voor meditatie voor priester. Het complex is gebouw boven een grot, waarin duizenden vleermuizen leven.
(Met de klok mee: Een prachtige deur in het tempelcomplex, Een vleermuisornament ingelegd met goud, De vleermuizen in de grot en kleine tempeltjes bij de ingang van de grot.)
Toen de Nederlandse koloniale troepen het Klunkung koninkrijk in 1949 aan vielen in de Oorlog om Kusamba, onder leiding van Andreas Victor Michiels, was de tempel een van de belangrijkste punten tijdens deze oorlog. Het Klungkung koninkrijk was onder leiding van Dewa Agung Istri Kanya.
Bij de grot hangt een scherpe lucht door de uitwerpselen van de vleermuizen. Duizenden toeristen bezoeken jaarlijks deze grot.
PURA SILAYUKTI.
Het complex is bezaaid met een aantal heilige tempels en is een populaire plek voor toegewijden die deze plaats bezoeken om hun gebeden op te zeggen.
De tempel is opgedragen aan Mpu Kuturan, een spirituele leider die verantwoordelijk was voor de introductie van het kastenstelsel en sociale constructies op Bali. De tempel werd in de 11e eeuw gebouwd. De tempel ligt op een plateau met een hoogte van 50 meter boven de zeespiegel.
Het woord Silayukti komt van het woord 'sila'wat basis betekent en 'yukti' wat recht betekent.
Als deze woorden worden gecombineerd, kunnen ze de basis van een waarheid betekenen.
De omgeving van de tempel is overwoekerd door planten.
Het tempelcomplex is vooral geliefd vanwege de zonsondergang.
TAMAN UJANG.
Taman Ujang werd gebouwd door koning I Gusti Bagus Jelantik.
Met de bouw werd in 1909 begonnen en was gereed in 1921. In 1963 werd het bijna volledig verwoest door de uitbarsting van de vulkaan Agung en de aardbeving in 1975.
Het complex telt drie baden.
PURA LEMPUYANG.
(De jeep moesten we beneden op een parkeerplaats laten staan en zouden de afstand naar de tempel te voet moeten afleggen. natuurlijk weer een paar slimme lokale jongens die je voor een kleine vergoeding achter op de motorfiets naar boven brachten. Eenmaal op het complex waren we verplicht een gids te nemen die tot de tempel behoorde en controleerde of we ons aan de kledingvoorschriften hielden, de been bedekkende sarong. Na ons bezoek liepen was dat stuk terug naar de parkeerplaats.)
De pura zelf ligt op een hoogte van 600 meter boven de zeespiegel en is een van de meest heilige natuurlijke punten in Bali. Het gehele complex bestaat uit zeven tempels.
De hele berg was verdeeld in drie verschillende secties die overeenkomen met de Balinese kosmologie, de basis van de berg staat bekend als sang Ananta Bhoga en komt overeen met de berg van Brahma, het middelste gedeelte van de berg staat bekend als sang Naga Basukih en komt overeen met de berg van Vishnu, terwijl de top van de berg bekend staat als Sang Naga Taksaka en wordt beschouwd als de berg van Shiva.
.jpg)
De eerste tempel de Pura Penatara Angung ligt op verschillende niveaus tegen de helling aangebouwd en is wel de mooiste om te zien.
Hierna volgen de volgende tempels: Pura Telega Mas, Pura Telega Sawang, Pura Lempuyang Madija, Pura Puck Bis Bis, Pura Pasar Agung en de meest heilge op de top van de berg, de Pura Lempuyang Luhur.
Het Penatara Angung is verdeeld in drie gebieden± het buitenste heiligdom, het middelste heiligdom, en het binnenste heiligdom.
De toegang tot het buitenste heiligdom, jaba tengah of madya mandala, is gemarkeerd met een wit geschilderde candi bentar splitpoort.
De toegang tot het middelste heiligdom, jaba tengah, is gemarkeerd met drie wit geschilderde paduraksa-portalen.
De centrale deur is alleen geopend bij festivals van de pura.
Het bovenste binnenste heiligdom, jero, is de meest heilige binnenplaats, met verschillende meru-torens.
.jpg)
Om deze drie plaatsen te bereiken is het wel stevig trappen lopen.
Ook de weg, een smal voetpad, naar de overige tempels is een vaak moeilijk begaanbaar pad, dat uitgesleten wordt door de regen die hier vaak valt.
het is voor de Balinezen, die met hele gezinnen voorzien van eten en drinken, een bedevaart naar de hoogste pura.
Bij iedere pura stoppen ze en zeggen hun gebeden.
Voor deze klim naar boven waren goede schoenen wel gewenst, alhoewel de lokale bevolking dit gewoon op slippertjes doet en daarbij de bagage op hun hoofd dragen.
.jpg)
Hoe hoger men komt, hoe vaker men onverwachts door de nevel wordt ingesloten. Bomen met luchtwortels, enorme varens, hangende mossen flankeren het pad naar boven.
Ook de ijle lucht doet je parten spelen.
Ongelooflijk is dat; is er een beetje ruimte langs het pad, dan is er altijd wel een kleine toko die pakjes limonade of flessen drinkwater verkoopt, en vooral water was nodig om het vochtverlies door het zware zweten aan te vullen.
Ook was het op deze tocht oppassen voor de apen die overal belang in zagen om te stelen. We liepen met een groepje lokale mensen mee, die met stokken de apen op een afstand hielden.
Een maal boven bij de Pura Lempuyang Luhur zaten we in de mist en door de enorme groene begroeiing was er weinig uitzicht.
Er was een ceremonie gaande die we in stilte bekeken, waarna we het pad weer naar beneden afdaalden.
.jpg)
De Pura Lempuyang wordt niet in de gidsen van de reisorganisaties opgenomen op verzoek van de Balinese overheid. Het is de wens van de Balinees om hier in alle rust te kunnen bidden zonder gestoord te worden door massa's vreemden om hun heen die de stilte verbreken.
We kwamen met onze beklimmen dan ook geen jeugdige toeristen tegen. Voor zwaarlijvige mensen of zware rokers is deze tocht naar boven niet aan te raden. Je moet wel conditie hebben.
Via een prachtige landelijke route reden we na het bezoek aan deze tempel naar de plaats Magetelu om naar Culik te rijden en daar af te slaan naar Amed waar we overnachten in een resort.
Na een duik in het zwembad en een heerlijk avondeten vers uit de zee genoten we van een goede nachtrust, terwijl het de hele nacht regende.
..png)
Zie vervolg: BALI. EILAND VAN DE GODEN EN HUN TEMPELS. INDONESIË. DEEL 5.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten