ZEEMANSGRAF. WAT IS DAT?

NIET ALLEEN VOOR DE

 ZEEMAN, MAAR VOOR 

EEN IEDER DIE OP ZEE

HET LEVEN LIET.

UIT RESPECT VOOR VOOR HEN DIE MET EEN SCHIP TEN ONDER ZIJN GEGAAN WORDT HET SCHIP NIET GELICHT, MAAR GEZIEN ALS EEN GRAF.

OVERLIJDEN AAN BOORD.

Bij overlijden aan boord van een Nederlands schip tijdens een reis fungeert de gezagvoerder als ambtenaar van de Burgerlijke Stand en maakt een akte van overlijden op die in het scheepsjournaal dient te worden geschreven.
Er bestaan geen voorschriften omtrent de wijze van begraven.
Indien mogelijk zal de rederij trachten het lichaam van de overledene in dichtst bijzijnde haven te landen, waarna het naar Nederland zal worden gevolgen voor een begrafenis.
Passagiersschepen hebben hiervoor aan boord speciale luchtdichte kisten die in een koelruimte kunnen worden geplaatst. Niet alle schepen beschikken over een dergelijke faciliteit en zal al het niet mogelijk is het lichaam te landen overgegaan worden tot een zeemansgraf, vaak in overleg met de familie.

ZEEMANSGRAF.

Een zeemansgraf is in feite het 'graf van een zeeman' het aan de golven en de zee geven van het lichaam.

Dit ritueel is in de loop der eeuwen sterk veranderd. Zo werd in de periode van de grote zeiltijd het lijk door de zeilmaker in zeildoek genaaid en aan de voeten verzwaard met ijzer. Het lijk werd daarna op een glad geschaafde plank  onder de natievlag op het voorschip gelegd.

Het aan de zee toevertrouwen ervan geschiedde doorgaans gedurende de platvoetwacht, als vrijwel de gehele bemanning 'overal' was. Dit is de wacht van 16.00 tot 20.00 uur.

Met de vlag halfstok werd het schip bijgedraaid.

Onder leiding van de stuurman werd het lijk daarop rond het dek gedragen en met de voeten naar buiten aan lijzijde voor een geopende verschansingspoort gelegd. Hier bevonden zich reeds de gezagvoerder en de overige bemanningsleden. De gezagvoerder herdacht de overledene en sprak een kort gebed uit of las een artikel uit de bijbel voor, waarna hij het commando gaf het lichaam vrij te zetten.

De bootsman nam de vlag weg en riep: "een ... twee ... drie... in Gods naam", waarna de plank werd opgetild en het lichaam naar de diepte gleed. Tijdens de plechtigheid werd zacht op de omfloerste scheepsbel geslagen.

Ook bij de Marine kent men deze ceremonie welke door de eeuwen heen sterk veranderd is in de onderdelen.

Hier wordt vaak het lichaam van de overledene in een van gaten voorziene verzwaarde kist aan de zee toevertrouwd.

In dat geval worden de machines gestopt de vlootpredikant spreekt een gebed  en worden er saluutschoten afgevuurd.