BALANSMACHINE. WAT IS DAT?

         EEN VAN EERSTE

         TYPE VERTICALE

         STOOMMACHINE.

BALANSMACHINE.

(De balansmachine van Stevens, 1822, met bovengeplaatste balans voor de voortbeweging van de stoomraderboot 'Hoboken' op de rivier de Hudson.)

De balansmachine is een vroeg type stoommachine, waarbij de op- en neergaande beweging van de zuigerstang via een juk (balans) wordt overgebracht op de drijfstang.

Dit systeem kwam voort uit de oudste praktische toepassing van het stoomwerktuig, namelijk het aandrijven van een zuigerpomp (stoomcilinder en pompcilinder bevinden zich aan tegenoverliggende zijden van de balans).

De balansmachine leende zich eveneens tot het bewegen van de hoog gelegen as van de raderboot, de verticale zuigers waren minder onderhevig aan plaatselijke slijtage dan de zuigers van de liggende- of diagonale machines.

Een nadeel was echter de grote verticale afmeting. De slag van de zuiger en kruk kon wel 4,5 meter bedragen, waardoor op schepen met weinig holte, zoals de Amerikaanse rivierstomers, de balans veelal boven het brugdek uitkwam.

Varianten van de balansmachine waren echter minder hoog.

Zo kende men de 'grasshoppermachine' met excentrisch draaipunt van de balans en de machine met zijbalans.

Beide werden veel gebruik aan boord van sleepboten en riviervaartuigen.

Alle balansmachines zijn echter geschikt voor lage zuigersnelheden en zij verdwenen, evenals de oscillerende machine en de liggende machine, met het in onbruik raken van de raderboten in het einde van de 19e eeuw.