BANANENBLOEM - BUNGA PISANG.

 

              EERST KOMT DE PLANT,

DAN DE BLOEM EN DAARNA DE VRUCHTEN, 

                    DE BANANEN.

Het artikel over de bloem van de bananenplant ontstond na een bezoek aan de markt, waar in bij de overige groenten een paarse knop zag liggen in de vorm van een traan.

Natuurlijk mijn vraag; 'Wat is dit voor een groente?' Het is geen groente  maar de bloemknop (bunga pisang) van de banaan, waaruit uiteindelijk  uit de vele bloemen de bananen zullen groeien. Deze enorme bloemknop wordt gebruikt in verschillende gerechten en de kleine bloemen smaken lichtjes naar onrijpe bananen.

Laat ik bij het begin beginnen:

BANANENPLANT.

De banaan groeit aan een plant en niet aan een boom, wat veel mensen denken. Het is een eenzaadlobbige plant uit het geslacht Musa, die veel in tropische landen wordt gekweekt om zijn eetbare, gele vruchten. Ze groeien in sommige landen gewoon in het wild langs de weg of tussen ander gewas.

De plant is een van de grootste kruidachtige planten ter wereld. Het meest geteelde groepsras, de Cavendish, kan tot meer dan drie meter hoog worden en de soort Musa ingens zelfs tot twaalf meter hoog.

Het is een van de oudste gewassen in de wereld. Bij opgravingen in drainagestelsels op Papoea-Nieuw-Guinea werden fytolieten van banaan gevonden. In Boeddhistische geschriften is de banaan al in de zesde eeuw voor Christus te vinden. 

De eerste commerciële bananenproductie begon rond 1871 in Costa Rica.

De banaan wordt vegetatief vermeerderd. Uit de wortelstok groeien weer nieuwe scheuten, die\ vervolgens weer gaan bloeien. Negen maanden na het planten gaat de plant bloeien en drie maanden later zijn de vruchten plukrijp. De plant bloeit maar één keer en sterft daarna af.

Het blad van de banaan wordt door de inheemse bevolking gebruikt als dakbedekking. Het is tevens een verpakkingsmiddel voor gerechten die erin gestoomd worden of gerechten  die verkoopt worden en ook als onderlegger om van te eten.

Bij gebrek aan een paraplu is het blad groot genoeg om het hoofd droog te houden bij een regenbui.

De naam banaan is mogelijk via het Portugees afgeleid van het Guinese woord banam. De wetenschappelijke naam Musa is afkomstig van het Arabische woord mauz. 

BLOEM EN VRUCHTEN.

De bloemen op de dikke, algemene bloeistengel zijn in dwarse rijen geplaatst en elke rij in een oksel van een groen of purperen schutblad. Aan de top van de bloeistengel zitten vele rijen mannelijke bloemen met vijfmeeldraden. De zesde meeldraad ontbreekt vaak. Aan de voet van de bloeiwijze zitten vrouwelijke bloemen die naar de top toe vaak overgaan in in tweeslachtige bloemen. Uit een langs een zijde opengespleten kelkbuis komt de tweelippige kroon tevoorschijn.

De vruchten van de commerciële banaan bevatten geen zaden.

De vrucht is driehokkig en als deze dwars doorgesneden wordt zijn in het centrum de niet uitgegroeide zaden als zwarte puntjes nog te zien. De vruchten groeien aan trossen, die 30 tot 40 kilo zwaar kunnen worden. De trossen bestaan uit kammen ('handen') en de kammen weer uit een aantal 'vingers' , de losse banaan.

De vruchten van de wilde soorten bevatten weinig vruchtvlees met veel grote zwarte zaden.

We kennen bananen met verschillende kleuren; de groene banaan , de rode banaan en zelfs een blauw-groene banaan.

HET GEBRUIK VAN DE BANANENBLOEM.

De Bunga Pisang, de bananenbloem is de paarsrode ongeopende bloemknop van de bananenplant.

Binnen ieder schutblad zitten de "bananenfoetusjes" die zullen uitgroeien tot bananen. 

De smaak van de bananenbloem is een beetje als een onrijpe banaan, niet zoet maar "stroef" in de mond, maar je proeft toch ergens de banaan. Niet het lekkerste, maar wel erg voedzaam en in de warme landen groeit het aan de planten langs de weg. Koop je je een verse bananenbloem, dan moet deze er fris en helder uitzien, zonder gedroogde hoekjes.

De paarsrode schutbladen worden afgepeld tot aan de lichtgele bladen. De paarsrode schutbladen en de nog niet volgroeide banaantjes die daarin zitten worden niet opgegeten. Van de lichtgele knop die je overhoudt snijd men het kontje er van af (zoals bij de witlof), halveert die in de lengte en snijdt hem in dunne reepjes voor in de salade. Soms snijdt men de helft nogmaals in de lengte door om de kern te verwijderen.

De bloem wordt verder in Indonesië gebruikt om een curry te maken en als bijgerecht bij de Nasi Rames en Bami Goreng.

WAAROM ZIJN BANANEN KROM?

Als je ze rechtop zet vallen ze om!

Door de zwaartekracht gaat de bloemtros naar beneden hangen. De vruchten willen naar boven blijven groeien, wat negatieve geotropie wordt genoemd.  Als de trossteel ondersteund wordt zodat deze toch recht oevereind blijft, blijven de vruchten gewoon recht.

Er zijn diverse kleinere bananensoorten, waarvan de trossteel niet doorbuigt onder het gewicht van de vruchten, die zo van nature recht blijven.

Het is niet genetisch bepaald en heeft ook niets met het 'groeien naar het licht' te maken, positieve fototropie genaamd.