.png)
HET ZIJN KWALLEN
VOOR MEDE ZEEBEWONERS
EN DE MENS.
NETELDIER.
Het lichaam is te beschouwen als een dubbelwandige zak, de randen hiervan lopen in tentakels uit. De buitenwand is het contactorgaan met de omgeving, de binnenwand dient voor de vertering van het voedsel. Een anaal opening ontbreekt; voedselresten worden via de mond verwijderd.
In de buitenwand bevinden zich netelcellen, kleine blaasjes waar bi9nnen een spiraalvormig opgewonden holle draad ligt met aan de voet vaak weerhaken. De cel is gesloten door een deksel met een antenne. Als deze wordt aangeraakt springt de cel open en de draad stulpt naar buiten met de giftige inhoud van de cel. Prooidieren worden daardoor verlamd, vooral omdat vaal veel cellen tegelijk werken.
Het aantal vormen is groot en uiteenlopend; sommige soorten zijn vastzittend, andere zwemmen vrij rond.
(Poliepen).
Tot de eerste behoren de poliepen. Deze planten zich vaak ongeslachtelijk voort door stukken af te snoeren.
Dit stuk draait zich dan ondersteboven en wordt een zwemmende kwal. Deze plant zich geslachtelijk voort en uit de bevruchte eieren ontstaan poliepen.
Talrijke soorten poliepen scheiden koolzure kalk af; zij zijn belangrijke bouwers van koraalriffen.
Vele soorten vormen kolonies; de samenstellende individuen kunnen zeer uitlopende vormen en functies hebben.
Het aantal soorten is zeer groot, slechts enkele kunnen hier worden vermeld.
Poliepen die men op alle mogelijke soorten voorwerpen vastgehecht vindt, zijn de bloemdieren als zeeanemonen, zee-dahlia's en andere soorten, zo genoemd naar de fraaie kleuren en de wel op bloembladen gelijkende tentakels.
Tot deze dierklasse behoren ook veel koraalvormende soorten.
Kwallen kunnen zwemmen door hun klok samen te trekken en het water weg te drukken. Zij komen in zeer verschillende grootte voor, van microscopisch klein tot meer dan een meter in doorsnede.
Een speciaal soort kwallen vorm kolonies; in deze verschillen de samengestelde individuen al naar functie, bijvoorbeeld voortplanting, voeding en afvoer, zodanig, dat de indruk van een enkel dier wordt gewekt.
Een bekend voorbeeld is het Potugees oorlogsschip, de Physalia, ook de man of war genoemd; een grote luchtblaas houdt het geheel drijvende.
Sommige individuen zorgen voor het vangen of verwerken van voedsel, andere voor de afweer of voortplanting. Deze soort kan uiterst pijnlijke wonden veroorzaken. Zij leven het meest in de warme delen van de oceanen. Het is dus geen echte kwal maar een complexe kolonie van honderden poliepen. Ze zijn een geliefde prooi voor de lederschildpad en verschillende soorten zeeslakken.
De naam werd in de 16e eeuw door ontdekkingsreizigers met een dichterlijke vrijheid gegeven. De vorm van het dier doet met een beetje fantasie denken aan de helm die de Portugese soldaten toen droegen.
Sommige poliepen scheiden in plaats van kalk hoornachtig steunweefsel af. Dit is het geval bij het zeemos, Sertularia, ook wel bloempjes of weerboompjes genoemd.
Het wordt voor versiering gebruikt en er wordt nu en dan wel op gevist bijvoorbeeld op de Waddenzee.
Hoornachtig koraal wordt gevormd door soorten van het geslacht Gorgonia.
Zo ontdekte de Britse bioloog en presentator Lizzie Daly, voor de zuidkust van Engeland een enorme zeepaddenstoel van meer dan 1,5 meter lengte.
Daly was aan het duiken in het kader van Wild Ocean Week.
Dat deze kwal zulke enorme omvang had gekregen heeft te maken met de zachte winters in de afgelopen jaren. In strenge winters sterven ze meestal door de kou.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten