PAPOEA ZEILVAARTUIGEN.

 

       ZE ZEILDEN TOT IN

               POLYNESIË.

LAKOTOI.

De lakotoi is een zeilvaartuig van Nieuw-Guinea, bestaande uit enige naast elkaar liggende boomstamkano's.

Ze worden genoemd in de Motu-taal en worden traditioneel gebruikt in de Hirihandelscuclus.

Deze boomstamkano's zijn dwarsscheeps verbonden door liggers waarop een bamboedek bevestigd is dat over de kano's uitsteekt.

het vaartuig wordt gebruikt door de bevolking van Motu voor het vervoer van aardewerk en versieringen van Port Moresby naar de nederzettingen in de Golf van Papua.

Het doel was om voorwerpen te ruilen tegen sago en ilimobomen om boomstamkano's van de maken.

(Paalwoningen aan de oever van de Golf van Papua met een lakatoi. Rond 1895.)

Op het dek zijn twee hutten en kratten gebouwd. Midscheeps staan twee masten naast elkaar. De tuigage bestaat uit klauwvormige zeilen, ook wel krabbenschaarzeilen genoemd.

Deze zeilvorm was vroeger over de hele Stille Oceaan verspreid, zelf tot op Hawaii.

De zeilen gemaakt van rotan en katoen zijn met de onderste punt, die de hals vormt, naar beneden gericht.

Tegenwoordig worden deze scheepjes weer gebouwd voor het Hiri Moale Festival, een moderne viering van de vorige Hirihandelscyclus.

Afmetingen: lengte 18 meter en breedte 15 meter.

LAPIL.

De lapil, ook epil, is een algemene benaming voor een vlerkprauw in noordwest Nieuw-Guinea, namelijk op Tumelo (Tamara).

Dezelfde prauwen worden op de meer oostelijk gelegen eilanden van het Aitape district ook lepalepa genoemd.

Ze worden voor handelsdoeleinden gebruikt, namelijk het vervoeren van aardewerk naar het vasteland waar dit wordt geruild voor sago en bomen voor prauwen.

De huid van deze prauwen is ongeveer een halve duim dik. De uiteinden zijn lepelvormig.

Het vrijboord is verhoogd door een versierd zetboord over de gehele lengte en overdwars.

Midscheeps is een verhoogd dek gebouwd waarop rechthoekige hutten opgericht zijn voor de vracht.

Dwars over de prauw liggen drie liggers die de vlerk dragen.

Midscheeps bevindt zich een mast met een rechthoekig zeil van kokosvezel.

Met deze vaartuigen kan niet in de wind worden gevaren; ze worden dan gepagaaid.

Afmetingen van de kano's: lengte 5 tot 16 meter, breedte 0,3 tot 0,8 meter. Draagvermogen 1 à 2 ton.