BALLONSCHEPEN. WAT WAREN DAT?

                         EEN BALLON 

                  TER VERKENNING 

                  OF BESCHERMING.

BALLONSCHEPEN.

Het waren de voorlopers van de vliegkampschepen, niet om aan te vallen maar ter verkenning van de vijandelijke linies en artillerie-waarnemingen.

Het verkennen van de vijandelijke linies met een luchtballon was niets nieuws onder de zon of boven het slagveld.

Zo werd in 1794 bij de Slag om Fleurus door de Franse troepen reeds gebruik gemaakt van dit systeem.

Pas in de 20e eeuw kwam dit ook bij de marine's in gebruik.

Het eerste schip dat als zodanig verbouwd is, is waarschijnlijk het s.s. Lahn

Van de Norddeutsche Lloyd.

Het schip deed van 1888 tot 1904 dienst als emigrantenschip en werd in 1904 aan Rusland verkocht en tijdens de oorlog met Japan verbouwd tot een ballonschip.

Voor zover bekend heeft het schip in deze functie nooit dienst gedaan.

(s.s. Lahn gebouwd in 1897 en 5681 brt.)

In 1907 werd de Italiaanse kruiser 'Elba' uit 1892 en 2739 brt. ingericht voor het aan boord hebben van een ballon. 

Tijdens de WO-I werd door de Britse admiraliteit een zogenaamde 'Kite Balloon section' opgericht, die werd ingezet bij acties in de strijd om de Dardanellen. Hiertoe behoorden de koopvaardijschepen 'Manica' (1900, 4120 brt), de 'Hector' (1895, 4660 brt), de 'Menelaus' (1895, 4672 brt) en de 'Canning' (1896, 5375 brt).

Zij werden voornamelijk ingezet voor verkenningen en artillerie-waarnemingen.

 (Een Duitse verkenningsballon gedurende de slag om Verdun in de Eerste Wereldoorlog.)

Pas in de Tweede Wereldoorlog kreeg de ballon in de scheepvaart een ander functie.

Ze werden niet meer als verkenningsballon gebruikt maar als versperringsballon ter bescherming van de zeehaven op ten liggende schepen voor de kust.

Kleinere schepen werden ingezet als 'Balloon barrage vessels' (ballonversperringsschepen).

Deze schepen hadden een kabelballon met lange staalkabel aan boord als afweermiddel tegen vijandelijke vliegtuigen.
Tot de schepen, die als zodanig zijn gebruikt behoort een aantal Nederlandse coasters, zoals de 'Albatros', 'Castor', 'Duurswold', 'Fiat', 'Helena', 'Sarturnus', e.a. bij de haven van Liverpool, te Londen de 'Amazone', 'Brandaris' e.a. en de 'Hilda', 'Jacoba', 'Jupiter' e.a. te Newhaven. Zij werden tussen juli en begin december 1940 in gebruik genomen en hebben als ballonschepen dienst gedaan tot eind 1942. In totaal deden 15 Nederlandse coasters dienst als ballonversperringsschip.


Ook tijdens de landing van de geallieerden troepen op de Franse kust in 1944 werd er gebruik gemaakt van deze versperringsballonnen tegen vijandelijke vliegtuigen.
Na het beëindigen van de  WO-II betekende dit ook het einde van de ballonschepen, daar ze volledig overbodig werden in de moderne oorlogsvoering.