woensdag 1 april 2015

WATERGEUS. WAT IS DAT?


DE 1 APRIL MOP VOOR ALVA.


Het is vandaag 443 jaar geleden dat de Watergeuzen de stad Den Briel veroverden op de Spaanse bezetter gedurende de 80 jarige oorlog (1568-1648).

WIE WAREN DEZE WATERGEUZEN?

Het waren uitgewekenen van allerlei slag, die na het rampspoedig begin van de opstand tegen Spanje hun heil zochten op zee, waar ze leefden van kaperij. Ze waren door de Spanjaarden vogelvrij verklaard.

Prins Willem van Oranje gaf de geuzen commissiebrieven (kaperbrieven), waarmee zij opereerden in de Noordzee en aangrenzende wateren tegen de Spaanse schepen, maar het bleven vrijbuiters. 
Hun belangrijkste doelwit was de Hollandse visserij en koopvaardij, maar zij voerden ook regelmatig aanvallen te land uit.
Als steunpunten gebruikten zij de haven van Emden en diverse Engelse zeehavens, waar ze hun buit verkochten en proviand in namen.
Hun kern bestond uit Hollandse ballingen, tegen standers van koning Philips II en het katholicisme opgedrongen door de Spanjaarden, waarbij zich echter lieden van allerlei herkomst en instelling aansloten.
Hun actie heeft de slachtoffers ervan en ook in het bijzonder de Hollandse economie grote schade berokkend.
De prins van Oranje heeft getracht de Watergeuzen als 'oorlogsvloot' te gebruiken. Doordat het hem echter zeer moeilijk viel om zijn gezag door hen onvoorwaardelijk te laten eerbiedigen, wat te maken had met het gebrek aan enige vorm van discipline dat vele Watergeuzen kenmerkte, heeft hij hiermee betrekkelijk weinig succes gehad.

( Aanval op Den Briel 01-04-1572.)

Wel hebben de Watergeuzen goede diensten bewezen tijdens de inval van Lodewijk van Nassau in de Groninger Ommelanden (1568), toen zij onder andere een vloot onder Boschuijsen, die de Eems blokkeerde, versloegen.
Een van hun belangrijkste diensten aan de zaak van de opstand tegen de Spanjaarden bewezen zij door de verovering van Den Briel onder leiding van Lumey, welke geschiede op verzoek van Lodewijk van Nassau, maar vroeger dan deze in gedachte had.

( Ontzet van Leiden in 1574.)

Bij het ontzet van Leiden speelden de Watergeuzen ook een belangrijke rol.
Na deze laatste acties verloren de Watergeuzen het karakter van zonder eigenlijke thuishaven rondzwervende ballingen en kwamen zij ook meer onder controle van de gevestigde overheid.
Een groot deel van hen kwam uiteindelijk terecht op de schepen van 's Lands vloot, van welke organisatie de Watergeuzen, met de vloot van de Admiraliteit van Veere en de stedelijke oorlogsvloten uit de eerste jaren na 1572, als de 'voorlopers' kunnen worden beschouwd van de marine. 






Geen opmerkingen:

Een reactie posten