CHINESE JONK. (2)
Afhankelijk van hun grote verschilde ook de voortstuwing van de jonk. Buiten zeilen werden ze ook voortbewogen door roeiriemen of peddels (chiang), door wrikriemen (yoloh) of door middel van een duwboom.
De tuigage van de jonk is het meest opvallende aan het schip buiten de vorm van de romp. De omvang van de tuigaghe, afhankelijk van de grote van de romp, varieert van één tot vijf masten die voorzien zijn van; een sprietzeil, een razeil of een loggerzeil.
De zeilen zijn vervaardigd uit vertikaal staande katoenen kleden of uit bamboematten. Ze zijn versterkt in horizontale richting of in waaiervorm door gespleten bamboelatten.
Bij het gebruik van vijfmasten staan deze niet allemaal loodrecht of in hartlijn. Ze zijn in deze volgorde geplaats; de eerste zo dicht mogelijk tegen de achtersteven en tegen de bakboord verschansing, lichtjes voorover hellend, de tweede in de hartlijn van het schip, ietjes voorover hellend, de derde , de grote mast zo goed als in het midden van het schip verticaal op de hartlijn, de vierde tevens de kleinste mast ter hoogte van het roer aan de bakboord verschansing, de vijfde tegen de achtersteven ietes uit het midden.
De gehele opstelling van de masten licht voorover en de zeilen en niet te vergeten de zeemansschap maakte het mogelijk met deze schepen bijna tegen de wind in te zeilen.
Het jonkzeil heeft een aantal van voor- tot achter doorlopende zeillatten. Elke zeilat heeft een eigen schoot die rechtstreeks van dek kan worden gehanteerd. Door deze doordachte constructie kan de stand van onder tot boven worden aangepast aan de windrichting en de kracht van de wind. Om het zeil te reven, laat men het eenvoudig met één of meerdere zeillatten op de giek zakken. Soms maakt men ook gebruik van driehoekzeilen.
De samenstelling van het type van de zeilen verschild van de streek waar de schepen zijn gebouwd. Ook de plaatsing van het roer is typerend voor het vaar- en stroomgebied waar het schip vaart.
Gedurende de Chinees - Japanse oorlog (1937 - 1945) bouwde men jonken met meerdere dekken voorzien van kanonnen. Ook het aantal masten nam toe. Deze jonken vloot was niet opgewassen tegen de Japanners en werden er duizenden jonken naar de zeeboden gejaagd.
Ondanks dat de jonk op zee heeft moeten wijken voor de moderne vrachtvaart zie je ze nu nog soms op zee varen. Nu zijn het op de meren en rivieren van China schepen als een toeristische attractie. Vaak fraai omgebouwd als een hotel-cruiseschip met alle moderne voorzieningen. Zo ook in Vietnam.
Enige afbeeldingen en modellen van de jonk uit eigen verzameling.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten