NANSEN-WATERSCHEPPER EN KANTELTHERMOMETER.

             

                  OM DE TEMPERATUUR 

                         VAN WATER OP 

             GROTE DIEPTE TE METEN.

KANTEL- OF DIEPZEETHERMOMETER .

Ook wel omkeerthermometer genoemd. het is een glasthermometer, gevuld met kwik, waarmee op zeer grote diepten de temperatuur van het zeewater kan worden bepaald.

Het instrument bestaat uit een hoofdthermometer en een hulpthermometer welke wordt bevestigd op een waterschepper of op een frame dat tot kantelen kan worden gebracht, en zo aan een lijn onder water neergelaten. 

De meestgebruikte waterschepper is de Nansen-waterschepper.

NANSEN-WATERSCHEPPER.

1.  valgewicht.

2.  afsluiter.

3.  aftapkraan.

4.  omkeerthermometers.

5.  hefboom voor het in werking stellen van de afsluiter 2 en 9.

6.  cilinder, inhoud ca. 1 liter.

7.  bevestiging van het valgewicht 11.

8.  bevestiging aan de kabel.

9.  afsluiter.

10. beluchtingsventiel.

11. valgewicht.

(Kantelwaterschepper in actie.)

De waterschepper is een instrument waarmee onder de zeeoppervlakte op elke willekeurige diepte een watermonster kan worden genomen voor onderzoek in het laboratorium.

Het meest wordt de Nansen-waterschepper gebruikt.

Hiervan kunnen er verschillende tegelijk in geopende toestand, elk met een onder- en een bovenbevestiging, onder elkaar aan dezelfde lijn worden opgehangen. De waterscheppers worden in geopende toestand neergelaten.

 (1) Door een valgewichtje dat langs deze lijn glijdt wordt de bovenbevestiging aan de lijn losgekoppeld, waardoor de bovenste en zich sluit.

(2) Het valgewichtje glijdt langs de lijn tot de onderbevestiging en maakt hier een ander valgewichtje los, dat onderaan de bovenste waterschepper was gehangen. Door dit tweede val gewichtje wordt de volgende waterschepper tot kantelen gebracht.

(3) Nadat de hele serie waterscheppers is gekanteld, wordt de lijn opgehaald, waarna de waterscheppers aan dek worden afgetapt.  
       (1)       (2)           (3)

KANTELTHERMOMETER.

Beschermde kantelthermometer.

Links: rechtop tijdens het neerlaten.
Midden: in omgekantelde stand tijdens ophalen en het aflezen.
Rechts: onbeschermde kantelthermometer.

M = kwikreservoir.
V = hulpreservoir.
C = capillair.
E = zijtakje.
D = afbreekpunt.
L - winding.
S = temperatuuraflezing.
T = hulpthermometer.

Wanneer de thermometer op de gewenste diepte de temperatuur van het water heeft aangenomen, wordt hij door het valgewichtje gekanteld.
Hierbij breekt de kwikdraad in het capillair op een bepaald punt, waar zich een vernauwing bevindt. De hoeveelheid kwik boven het breekpunt, nu dus onder dit punt, geeft de temperatuur van het water aan.
De thermometer wordt in omgekeerde stand opgehaald. Op de van de schaalverdeling afgelezen waarde van de temperatuur moet alleen een kleine correctie worden toegepast voor de temperatuur tijdens het moment van aflezen. Op deze wijze kan de temperatuur met een nauwkeurigheid van ongeveer 0,02 graad celcius worden gemeten.
Om de thermometers onder water te beschermen bevinden zij zich in glazen hulzen die de druk opnemen. Thermometers die niet zo'n beschermende huls hebben geven een te hoge aanwijzing ten gevolge van het drukeffect. Hiervan maakt men gebruik door uit vergelijking tussen de aanwijzing van een beschermde thermometer, afkomstig van dezelfde diepte, de druk, dus de diepte, tijdens het kantelen te bepalen.

NANSEN.

Fridtjof Nansen was een Noors zoöloog, poolreiziger, diplomaat en filantroop. Hij maakte in 1888 een reis dwars door Groenland met hondesleden. Liet het poolschip de 'Fram' bouwen, dat in het poolijs omhoog gedrukt werd en niet gekraakt en bereikte in 1895 de Noordpool.

Hij ontving in 1922 de Nobelprijs voor de vrede.