HOORN. ROODE STEEN EN GEBOUWEN. (3)

                                HOORN. 

              ROODE STEEN EN GEBOUWEN




ROODE STEEN.




Op de Roode Steen staat het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen, de Gouverneur Generaal van de VOC, die de stad Batavia stichtte het huidige Jakarta. Hij leefde van 1587 tot 1629. Coen werd in Hoorn geboren. Het levens doel van Coen was het stichten van één groot rijk om een voordelig handelsmonopolie te verkrijgen. Daartoe schuwde hij niet de superioriteit van het blanke ras te preken en moorddadig op te treden tegen de Indische-eilandbewoners om zijn monopolie veilig te stellen.

De Roode Steen is een knooppunt van straten en stegen. De meest belangrijke verbindingswegen uit de stad komen samen op dit plein. Roode Steen is het centrale punt waaruit de stad zich ontwikkelde. Er werd handelgedreven en er lagen de overheidsgebouwen als het stadhuis uit 1420, de Waag uit 1609 en het Statencollege uit 1632. Door de vele handel in zuivelproducten kreeg het plein de naam Kaasmarkt. Zo heeft het plein sinds 1888 twee namen.



Aan de Roode Steen kleeft ook een bloederiger activiteit; het voltrekken van vonnissen aan zij die door het stedelijk gerecht van Schouten en Schepen waren veroordeeld. Deze vonnissen bestonden uit het afhakken van  ledematen of, bij een halsmisdrijf, het hoofd. Dat gebeurde op een rode steen in de bestrating tegenover het in 1797 gesloopte stadhuis.

Naast de sokkel van het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen ligt een platte rode steen als aandenken. Het is een replica en de resten van de echte steen liggen in het West-Fries museum.

HET WEST-FRIES MUSEUM.

Rechts op het plein staat het voormalige Statencollege uit 1632, waarin nu het West-Fries museum is gevestigd. Hier werden de vergaderingen gehouden van het College van Gecommitteerde Staten van West-Friesland en het Hollands Noorderkwartier. De kelders van het gebouw stammen uit de late middeleeuwen. In het bovenste deel van de gevel prijkt het wapen van Oranje Nassau, lager is het wapen van West-Friesland te zien. Op de geveltrappen staan van links naar rechts de door een leeuw vastgehouden wapens van de steden, Medemblik, Edam, Hoorn, Alkmaar, Enkhuizen, Monickendam en Purmerend. Dit waren de steden van de Gecommitteerde Staten van West-Friesland. Het West-Fries museum is het historisch museum van Hoorn en regio.

DE WAAG.


Links op het plein en gedeeltelijk in de Grote Oost staat de Waag van Hoorn. Deze werd in 1609 in opdracht van Hendrik de Keyser gebouwd. Men kon in de waag, onder controle en tegen betaling aan de stedelijke overheid, aanvankelijk was dit de Graaf van Holland, zijn goederen laten wegen. Aangezien men in die tijd aardig wist te knoeien met gewichten was het een nuttige voorziening.


Het gebouw was het middelpunt van de kaasmarkten vanaf de tweede helft van de 17e eeuw. Per jaar werd er zo'n 3 miljoen kilogram kaas verhandeld.
In 1550 pachtte het stadsbestuur het waagrecht van de Graaf van Holland, dat door koop in 1602 overging in eigendom van de stad.

                        ( Kaasdragers op een gevelsteen aan het pand Grote Oost 2 in Hoorn.)