VULKANEN IN INDONESIË. (DEEL 1).

VULKANEN VAN INDONESIË. (1)

De vulkanen van Indonesië behoren tot de meest actieve vulkanen van de Pacifische Ring van Vuur. Ze worden gevormd als gevolg van subductie zones van de drie belangrijkste actieve tektonische platen namelijk de Euraziatische plaat, Pacific Plate en de Indo-Australische plaat.

Enkele van de Indonesische vulkanen staan bekend om hun enorme uitbarstingen die wereldwijde effecten hebben gehad; zoals de Toba-vulkaan, de Krakatau en Mount Tambora.
De uitbarsting van Mount Tambora in 1815 veroorzaakte grote misoogsten in Noord-Europa.
Indonesië kent ruim 70 werkende- en stille vulkanen.

DE BEKENDSTE SLAPENDE EN ACTIEVE VULKANEN.

SUMATRA.

Sumatra kent ruim 35 vulkanen gelegen op de Bukit Barisan  ("rij heuvels") met een lengte van 1700 kilometer. Hieronder vallen strato vulkanen, caldera vulkanen en fumarolische velden. Deze velden bekend als Helatoba Tarutung, liggend ten zuiden van het Toba-meer, hebben een lengte van 40 kilometer en bestaan uit zwavelachtige warmwaterbronnen.

TOBA-VULKAAN.

De Toba-vulkaan is een slapende vulkaan.
De oudste is de Toba-vulkaan gelegen op het eiland Sumatra. Deze vulkaan valt onder de klasse supervulkaan en haar uitbarsting vond plaats 74.00 jaan v.Chr. De uitbarsting was verantwoordelijk voor zes jaar vulkanische winter. Bij de uitbarsting kwam er 2790 km³ as vrij in de atmosfeer en werd het eiland bedolven onder een dikke laag as.
Na de uitbarsting ontstond de enorme caldera met daarin het huidige Toba-meer en het eiland Samosir, wat het woongebied is van de Toba-Batak bevolking.
Het meer ligt op een hoogte van 905 meter boven de spiegel van de Indische Oceaan; lengte 100 km en breedte 30 km, oppervlakte 1.776,5 km². De diepte van het meer wordt geschat boven de 450 meter.
Samosir eiland, met een hoogte van ruim 200 meter, gelegen in het Toba-meer heeft een oppervlakte van meer dan 650 km² en is duidelijk vulkanisch, wat zich kenmerkt door het uitstromen van zwavel uit de rotswanden. Bij het plaatsje Tuk-tuk ligt nog een kleine slapende vulkaan en bij Pardapur nog drie.

                                 (Het Toba-meer gezien vanuit het plaatsje Simanindo.)

Het meer wordt gevoed door het water van de 120 meter hoge Sipisopiso waterval en het water wordt afgevoerd in de Asahan rivier die na 150 kilometer uitstroomt in Straat Malakka.  
Aan de oever van het meer ligt de slapende vulkaan Pusuk Buhit.

PUSUK BUHIT VULKAAN.

Pusuk Buhit is een slapende vulkaan en ligt bij de dam die het eiland Samosir met het vaste land verbindt.

Het is voor de Batak-bevolking een heilige mystieke berg, daar zij (vroeger) geloofden dat hier de oorsprong lag van hun bestaan.
De berg heeft een hoogte van 1.982 meter.






Aan de noordzijde van het Toba-meer ligt de caldera-vulkaan Tanduk Benua.

SINABUNG VULKAAN.

In het Indonesische; Gunung Sinabung, is een stratovulkaan gelegen op het Karo-plateau.
De vulkaan bestaat uit lavastromen met een samenstelling van andesiet en daciet.
De vulkaan heeft een hoogte van 2.460 meter.
Sinds 1600 waren er op de vulkaan geen erupties waargenomen. Op 29 augustus 2010 begon de vulkaan lava en as te spuwen tot een hoogte van 1,5 kilometer in de atmosfeer.
Hierna waren er in 2013 en 2014 opnieuw uitbarstingen en de laatste was in februari 2017, waarbij brokken tot twee kilometer hoogte werden uitgestoten.

SIBAYAK VULKAAN.

De Sibayak vulkaan is een stratovulkaan gelegen op het Karo-plateau en heeft een hoogte van 2.212 meter.

De laatste uitbarsting van deze vulkaan was in 1881.

In de krater ligt een vulkanische meer en op de hellingen zijn enorme zwavel afzettingen.

De vulkaan is een geliefd object bij berg beklimmers.

KERINCI VULKAAN.

De Kerinci is een actieve stratovulkaan en heeft een hoogte van 3.805 meter en is daarmee de hoogste berg van Sumatra.

De vulkaan ligt zo'n 130 kilometer ten zuidoosten van Padang in het National Park Kerinci Seblat en maakt deel uit van het Barisangebergte.

De laatste uitbarsting van de kerinci was in 2004.

De berg draagt verschillende namen in Indonesië; Gunung Kerinci, Gadang, Berapi Kurinci, Korinci of Puncak Indrapura.

MERAPI.

De Merapi is een actieve stratovulkaan met een hoogte van 2.891 meter met een laatste eruptie in 2004.

Het is de meest actieve vulkaan van Sumatra.

Deze vulkaan niet te verwisselen met de gelijknamige vulkaan Gunung Merapi op Java.

De naam betekend "berg van vuur".

Volgens de legende zou hier de Minangkabau-bevolking zijn ontstaan, nadat hun schip op de berg was gestrand toen het grote van een ei was en omringt door water. Het is dus voor de bevolking een heilige  mystieke berg.

STRAAT SOENDA. 

ANAK KRAKATAU.

De Anak Krakatau, "kind van Krakatau" ligt in de Straat Soenda tussen Java en Sumatra en is een stratovulkaan die permanent actief is.

De 'moeder' van deze jonge vulkaan , de Krakatau veroorzaakte op maandag 27 augustus 1883 een enorme uitbarsting waarbij ze zich zelf heeft opgeblazen.

Bij deze uitbarsting ontstond een tsunamie met golven van 30 meter hoogte die hele kust gebieden van Java en Sumatra overstroomden.

Steden, dorpen werden weggespoeld en ruim 36.000 mensen kwamen om het leven.

Het Nederlandse marinestoomschip 'Berouw' werd door de vloedgolf vele kilometers landinwaarts geslingerd. De Krakatau had een hoogte van 813 meter en verdween na haar uitbarsting grotendeels onder de zeespiegel. Drie kleine stukken eiland bleven over.

Begin 1828 kwam op de plek waar de Krakatau had gestaan een klein vulkanisch eiland boven het water uit, maar door de erosie verdween dit weer snel. Dit proces herhaalde zich weer twee keer tot het een eiland bleef sinds 1930. De aanwas was sterker dan de erosie.

De Anak Krakatau was geboren. Sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw groeide het gemiddeld 13 cm per week of 6,8 meter per jaar.

Rond de Anak Krakatau bevinden zich nog enige kleine eilanden.

Nog geen jaar nadat deze vulkaan het leven had gezien en een eiland had gevormd werd er reeds plantaardige groei waargenomen door aangewaaide en aangespoelde zaden.

De Anak heeft reeds een hoogte bereikt van ruim 189 meter, is constant actief en had een laatste eruptie in 2010.

Door de vruchtbaarheid van de grond hebben zich hier reeds mensen gevestigd.

JAVA.

De meest actieve vulkanen op Java zijn Kelud en Merapi. Beide zijn verantwoordelijk voor duizenden doden in hun regio geweest. Sinds het jaar 1000 heeft Kelud meer dan 30 maal, waarvan de grootste eruptie was op schaal 5, terwijl Merapi meer dan 80 maal is uigebroken.
Een andere actieve vulkaan is Sinabung. Java kent 36 vulkanen.

DIENG-VULKAANCOMPLEX.

Het Dieng-vulkaancomplex is gelegen op  Midden-Java. het heeft een hoogte van 2.565 meter en bestaat uit complexe vulkanen.

Het complex bestaat uit twee stratovulkanen en meer dan 20 kleine kraters en slakkenkegels.

De hoogte bergen zijn de Prahu, een startovulkaan van 2565 meter, de Pakuwaya met een hoogte van 2398 meter. De laatste uitbarsting van een vulkaan op dit plateau was in 2009

Het plateau gelegen tussen deze vulkanen is een enorme caldere met moerassen, heet water bronnen en vulkanische meren.

DIENG-PLATEAU.

(Telaga Warna meer.)

Het Dieng-plateau ook gewoon afgekort Diëng genoemd ligt binnen een caldere van het Dieng-vulkaancomplex.

Het plateau lig ongeveer op een hoogte van 2.300 meter.

De caldera is overgebleven van wat eens de vulkaan Pau was, die na een uitbarsting in elkaar is gestort. Binnen het complex zijn diverse bronnen en geisers die een zware zwavellucht afscheiden.

De grootste is de Kawah Sikidang krater.

In de 9e eeuw stonden hier op het Arjuna complex 400 hindoeïstische tempels, waarvan en nog maar acht over zijn.

Lokale bevolking komt hier om te mediteren.

Deze tempels behoren tot de oudste hindoeïstische tempels op Java. Ze zijn van architectonisch groot belang, maar zijn niet de mooiste van Indonesië.

GALUNGGUNG VULKAAN.

De Galunggung is een actieve stratovulkaan met een hoogte van 2168 meter gelegen in West-Java ongeveer 80 km ten zuid-oosten van de stad Bandung.

Een uitbarsting in 1822 veroorzaakte een 22 km lange modderstroom waarbij ruim 4000 menesen om het leven kwamen.

De vulkaan maakt deel uit van de vulkanen keten die over Sumatra, Java en Bali loopt.

De grootste jongste uitbarsting was in 1982 waarbij de as zo hoog in de atmosfeer werd geworpen, dat twee Boeing-747 vliegtuigen een noodlanding moesten maken wegens motorstoringen, nadat de as er in terecht was gekomen. De laatste kleine uitbarsting was in 1984.

MERAPI VULKAAN.

De naam betekend "berg van vuur" en is afgeleig van het Javaanse meru voor berg en api voor vuur.

De vulkaan is een actieve stratovulkaan gelegen in Midden-Java vlak bij de stad Jogjakarta en heeft een hoogte van 2968 meter.

Volgens geologen begonnen de eerste uitbarstingen reeds 400.000 jaar geleden. Er vinden zo twee tot drie jaar uitbarstingen plaats.

De laatste uitbarsting vond plaats in oktober 2010 en sinds te tellingen uit 1768 zijn er dit meer dan 85. De vulkaan wordt tot de 16 gevaarlijkste vulkanen van de wereld gerekend. 

De grote uitbarsting in 1006 bedekte heel Midden-Java met vulkanische as. Deze uitbarsting wordt wel als oorzaak gezien van het einde van het hindoekoninkrijk Mataram en zijn cultuur.

Rond de Merapi zijn grote afgravingen, daar de vrijgekomen materialen gebruikt worden in de bouw.

KELUD VULKAAN.

                                  (Krater met meer en kleine vulkaan van de Kelud.)

De Kelud vulkaan is een actieve stratovulkaan en is gelegen op Oost-Java. De vulkaan heeft een hoogte van 1.731 meter.

In de krater van de vulkaan ligt een meer met een nieuwe vulkaan die in 2014 tot uitbarsting kwam. Sinds 1500 meer dan 50 uitbarstingen.
Deze uitbarstingen gaan gepaard met overstromingen vanuit het warme kratermeer, die verwoestende modderstromen, een mix van water en vulkanisch materiaal, tot gevolg hebben. Dit type modderstroom wordt lahar genoemd en voor het eerst bij deze vulkaan beschreven.
De vulkaan ligt in een dichtbevolkt gebied en vormt een bedreiging voor meer dan 3 miljoen inwoners. Veel van deze inwoners verbouwen gewassen op vruchtbare vulkaanhellingen.

Op de lagere helling van Kelud ligt het Hindoe tempel complex Cand Panataran, de grootste hindoe-tempel van Oost-Java.
De tempel dateert uit de periode 1197 en 1454. het hoofdgebouw uit 1347.
De tempel is gewijd aan de god Shiva en is minstens 300 jaar in gebruik geweest, van de 12e tot de 15 e eeuw. Reliëfs op de muren vertellen het Ramayana-verhaal.
Een aantal kleine gebouwen staan verspreid binnen een gewijde (heilige) ommuurde binnenplaats. 

SEMERU VULKAAN.

De Semeru is met zijn 3676 meter hoogte de hoogste berg op het eiland Java.

Het is een stratovulkaan en had de laatste uitbarsting in 2006. Boven de krater hangt constant een rookpluim.

De Semeru is gelegen in het Nationaal Park Bromo Tengger Semeru op Oost-Java.

Sinds 1818 is de vulkaan 55 keer uitgebarsten.

BROMO VULKAAN.

(In het midden in de 'zandzee'; de Batok met links daarachter de Bromo krater met aan de voet de hindoe-tempel Poten en op de achtergrond de Semeru.)

TENGGER GEBERGTE.

(ESA opname van het Tengger caldera.)

De Bromo vulkaan is de bekendste vulkaan op Java, niet vanwege zijn hoogte, 2392 meter, maar vanwege de ligging. De vulkaan ligt met nog vier andere vulkanen in een enorme zandzee ( Laut Pasir tegger) van 8 bij 10 kilometer, die is ontstaan door de uitbarstingen in het verleden en wat in feite één enorme krater is.

De vier ander vulkanen zijn; Batok (2.470 metr), Kursi (2.581 meter), Watagan (2.661 meter) en de Widodaren (2,650 meter).

De Bromo maakt deel uit van het Tenggermassief en is gelegen in het nationaal Park Bromo Tengger Semeru.

Wie ooit een bezoek brengt aan Oost-Java moet zeker een bezoek brengen aan dit 'maanlandschap'.

Staande op de enorme zandvlakte is men omringt door hoge oude kraterwanden (Tengger Caldera) met hoogte verschillen van 200 tot 600 meter.

PURA LUHUR POTEN.

Op de Segara Wedi zandvlakte aan de voet van de Bromo staat de hindoetempel Pura Luhur Poten.

De lokale bevolking geloofd dat de god Brahna hier verblijft.

Het is een heiligdom van de bergdorpjes in het Tenggergebergte.

Jaarlijks houden de bewoners de "Yadnya Kasada"ceremonie die ongeveer een maand duurt. Deze ceremonie wordt opgedragen aan de vuurgod van de Bromo, waarbij ze offers brengen die ze in de krater werpen, zoals bloemen, groenten, fruit, rijst en zelfs levende kippen en geiten. Ze hopen hiermee een nieuwe uitbarsting te voorkomen.

De Bromo heeft gedurende deze ceremonie de bijnaam van 'hongerige vulkaan' gekregen.

Bij deze ceremonie profiteren anderen weer van het opvangen van de offeranden met behulp van schepnetten.

Door het gehele jaar bezoeken mensen deze krater om te mediteren.

De krater rand is te bereiken via een trap met 253 treden.

Op dinsdag 8 juni 2004 kwam de Bromo onverwachts tot een uitbarsting waarbij twee toeristen om het leven kwamen.

BALI.

Bali het toeristen eiland bij uitstek van Indonesië kent twee grote vulkanen; de Gunung Agung en de Gunung Batur.

Bij de Gunug Batur liggen twee caldera meren; het Baturmeer en het Bratanmeer.

(3D kaart van Bali met links Gunung Agung en rechts de enorme caldera van Gunung Batur.)

AGUNG VULKAAN.

De Gunug Agung, is de hoogste berg op Bali met 3142 meter. Het is een actieve stratovulkaan met laatst uitbarsting in november 2017.
De Angung ligt in oostelijk Bali.
Gunung betekend berg en Agung groots of verheven. De Nederlanders noemden de berg vroeger de 'Piek van Bali'.
Agung is de heiligste berg van Bali voor de hindoe-bevolking. Zij zien de berg als de 'navel van de wereld' en het is het geografische en religieuze centrum van de wereld.
Velen geloven dat de goden de berg maakten om vanaf die hoogte het leven te aanschouwen.
 Omdat de Gunung Agung wordt gezien als de woonplaats van de goden worden erupties gezien als een teken van hun ongenoegen. De uitbarstingen maken het omringende land ook vruchtbaar, en de rivieren die ontspringen aan de Agung irrigeren de rijstvelden. Aan de voet van de berg ligt de grote tempel Pura Besakih.

De Pura Besakih, ook wel de 'moedertempel' genoemd is een hindoeïstische tempel.
Het is een heilig complex en bestaat uit 200 bouwwerken verdeeld over 30 complexen, welke weer weer verdeeld over verschillende terrassen.
Het tempel complex dateert van de 14e tot de 18e eeuw en is bereikbaar via een lange trap.
In de vierde maanmaand van de Balinese kalender vindt hier het belangrijkste feest plaats voor de Balinezen, die dan uit alle delen van het eiland komen.
In 1964 vond na een rustperiode van 120 jaar een uitbarsting van de Agung plaats. Hierbij werden enkele dorpen verwoest en kwamen naar schatting 1600 mensen om het leven. Ruim 86.00 werden dakloos. Maar de lavastromen op de helling van de vulkaan misten op enkele meters de tempel. Dit werd door de Balinezen gezien als een wonderlijke gunst van god.

BATUR VULKAAN.

(De Gunung Batur gezien vanaf de oever van het Baturmeer.)

De Gunung Batur is een actieve vulkaan en ligt in het centrum van twee concentrische caldera's, met een doorsnede van 13,5 bij 10 kilometer, ten noordwesten van de Gunung Agung. 
De vulkaan heeft een hoogte van 1717 meter en had de laatste uitbarsting in 2000.
De enorme caldera is tussen de 23670 en 28500 jaar oud.
De vulkaan is vanuit verschillende richtingen te beklimmen.

                               (In het midden Gunung Batur en rechts het Baturmeer.)

Het Baturmeer is met een lengte van 7 kilometer en een breedte van 2,5 kilometer, het grootste meer van van Bali. het meer heeft een diepte van 60 meter. 
Aan de andere zijde van de enorme caldera ligt het Bratanmeer. het staat bekend als het 'heilige bergmeer'. Het meer ligt op 1200 meter hoogte en het is er zeer koel.

In het Bratanmeer ligt de hindoeïstische tempel Pura Ulun Danu Bratan.
Deze tempel is gewijd aan de godin Dewi Danu, de godin van het water , meren en rivieren.
Dit meer speelt een belangrijke rol in de irrigatie van de omgeving.
Duna is het hindoeïsme de primordiale godin van de wateren, die bij de creatie aanwezig was. Ze wordt geassocieerd met de koe .
Het complex werd in 1633 gebouwd en is verdeeld over verschillende eilandjes.
De Meru, met elf daken is gewijd aan Shiva en zijn gemalin Parvati. Op het complex staat ook een kleine Boeddha tempel ter ere van Boeddha als reïncarnatie van Vishnoe.

                                       Zie vervolg: VULKANEN IN INDONESIË (DEEL 2).