HOORN ONTDEKKEN. GEVELS, GEVELSTENEN, ORNAMENTEN, SNIJRAMEN, ETC. (DEEL 5).

 

        EEN EENHOORN EN EEN 

          HOORN VAN EEN STIER 

  ZIJ VORMEN HET STADSWAPEN.

                                         DEEL 5.

HOORN ONTDEKKEN (DEEL 5).

BINNENLUIENDIJK.

Na het bezoek aan de Oosterpoort in deel 2 ben ik vergeten een wandeling over de Binnenluiendijk.

Van links naar rechts Binnenluiendijk.

West Indische Compagnie anno 1784.

nr. 2

Snijraam met lauwertakken rond rood ovaal met groen en gouden strik. nr. 2.

Schip TIGIN met tulpen. nr.5.

De Binnenluiendijk, oorspronkelijke naam Luiendijk, is een dijk aan de rand van de binnenstad van Hoorn De dijk werd in 1576 aangelegd om een nieuwe haven, de Karperkuil, aan te kunnen leggen. In 1608 werd er een tweede dijk aangelegd: de Buitenluiendijk, sinds dat jaar heeft deze dijk de naam Binnenluiendijk in plaats van Luiendijk. Naast de Binnenluiendijk ligt het schiereiland Baadland.

Volgens de kroniekschrijver Velius is de dijk zo genoemd omdat de werken aan de dijk 'seer luy of langsaam voortging'. Tussen 1615 en 1649 kwam er bebouwing aan de dik te staan, die echter verdween rond 1812. De dijk kwam op vier panden na, braak te liggen. Van deze zijn er nog drie over.

In nummer twee is de loge van de Vrijmetselarij gevestigd. 

Van Onder de Boompjes gaan we via de Pakhuisstraat naar Achter de Vest naar Koepoortsweg, keren op onze schreden om en lopen de Achterstraat in naar de Gedempte Turfhaven en gaan Ramen in en uit  en vervolgen onze weg naar de Spoorstraat en het Munnickenveld. Hierna lopen we weer terug en slaan af naar Dal en daarna naar de Veemarkt.

In een muur aan Achter de Vest staan twee Doelenpoortjes die toegang gaven tot het oefenterrein van twee stedelijke schutterijen.

Links de versiering boven het poortje van de Sint Joris/ en rechts van de Sint Sebastian schutterij. anno 1638.

MARIA- OF KRUITTOREN.

De Maria/ of kruittoren is een halfronde pulvertoren die deel uit maakte van de stadomwalling van Hoorn en staat op Achter de Vest 1.

De toren is in 1508 in laatgotische stijl boven op de omwalling in de stadsmuur gebouwd, op het terrein van het Mariaklooster, waar deze ook zijn naam aan te danken heeft. Het klooster heeft ook aan de bouw en daarmee verdediging van de stad, meebetaald,

Het halfronde deel van de toren stond in de stadsgracht, nu de Draafsingel geheten. Na gedeeltelijke sloop van de verdedigingswerken heeft het pand meerdere functies gehad.

Het werd gebouwd als pulvertoren en diende daarmee als kruitopslag, maar ook als verdedigingstoren. Dit laatste is te herkennen aan de schietgaten in de overwelfde kelder en op de begane grond. De kelder verkreeg in de jaren 1900 de functie als ijskelder en opslagplaats. Onder het dak zitten embrasures, of schietsleuven, voor musketten. Dit gedeelte vormt aan de buitenkant de weergang.

De kelder en begane grond bevatten beide een enkele grote kamer. De kamer op de begane grond heeft een stookplaats. Het bovenvertrek, op de verdieping, geeft toegang tot de weergang . 

Aan de kant van de stad, nu de straat Achter de Vest, heeft de toren tijdens de restauratie in 1929 een puntgevel gekregen.

De deurpartij is met natuursteen versierd, mogelijk is dit aangebracht als versiering voor een gildekamer of het gebouw heeft mogelijk dienst gedaan als woning voor een stadfunctionaris.

Vanaf deze zijde is aan de rechterkant ook de schoorsteen van de stookplaats te zien.

Van links naar rechts Koepoortsweg:

Sint Laurentius. nr. 5.

Sint Martinus. nr. 5.

Onbekend alliantie wapen. nr. 73.

Zeilschip, driemaster anno 2000.

nr 119.

Zeer fraai deurrooster met vrouwenkopje en bloemen.

Koepoortweg nr. 45.

Van links naar rechts Achterstraat:

Sint Sebastiaan. anno 1615. nr. 2.

Wapen van Hoorn aan achterzijde nr.2.

Van links naar rechts Ramen:

Rococo bovenlicht. nr. 3.

Zwaan in bovenlicht. nr 6.

In die rohaen. anno 1628. nr. 23.

 

Van links naar rechts Ramen nr. 34.

Deegrol en meelschep.

Vlaai of taart.

Graanaren.

     Van links naar rechts Ramen nr. 34. Mand met broodjes; Bakkersvrouw; Bakker; Zakken meel.

Van links naar rechts Ramen:

Deurlijst met wijnranken. nr. 35.

Hoe lieflijk zijn uwe woningen heere zebaoth. nr. 4.

Trapgevel met in top leeuwenkopje.

nr. 11.                                          

CLAES STAPELHOFJE.

Het Claes Stapelhog is gelegen aan Munnickenveld 21, en is een voormalig vrouwenhofje.

Het hofje is in 1682 gesticht en omstreeks 1870 werd het door een hekwerk van de straat afgesloten.

In 1954 kwam in het hekwerk een poortje van de voormalige Latijnse school.

Het Claes Stapelhof, alleen de huidige westelijke vleugel die toen vijf woningen telde, werd in 1682 gesticht voor bejaarde vrouwen die niet meer zelfstandig hun huishouden konden bedrijven en niet bij familie in konden wonen.

Voor deze vrouwen waren ook al het Sint-Pietershof en het Sint Jansgasthuis, echter het Sint Pietershof was er voor de ouderen met financiële middelen en het St. Jansgasthuis was er juist voor ouder zonder financiële middelen.

Voor de tussen groep was er in Hoorn nog niets, daarom besloten de heren Jan Janszoon Koekebacker, Pieter Bos en Claes Stapel een nieuw tehuis op te richten. Hun motto was toen 'tot onderstand van eenige weduwe ende vrijster die niet wel konne voort komen'.

Om in het hofje te mogen wonen dienden de vrouwen gereformeerd, remonstranst of doopgezind te zijn. Hoewel de vrouwen vrij waren in hun religie, waren katholieke en lutherse dames toch uitgesloten om in het hofje te komen wonen.

De drie stichters waren allen ruim bemiddeld, Koekebacker was waarschijnlijk koopman, van Bos is dit zeker, en Stapel was notaris. Allen waren zij christen. Zij vonden dat zij zich vanuit naastenliefde dienstbaar naar vermogen moesten handelen. De drie heren waren ook de eerste drie regenten van het hofje.

De huisjes zijn uit verschillende bouwperiodes, de oudste twee huisjes, gelegen in het westelijke deel van het hofje, zijn uit het stichtingsjaar 1682. Een aantal huisjes aan de oostzijde van het hofje zijn twee jaar jonger, een aantal huisjes aan dezelfde zijde zijn gebouwd tussen 1730 en 1776. 

Het pand dat de regentenkamer huisvestte stamt uit 1893.

Het hofje heeft nooit meer dan elf woninkjes geteld, dit maximum werd in de 18e eeuw bereikt. Alle huisjes waren met elkaar verbonden middels een doorlopende kap, de kap zorgde voor een doorlopende zolderverdieping want alle bewoners konden via een trap naar de zolder en daar waren geen scheidingwanden aanwezig. De huisjes zelf waren wel van scheidingwanden voorzien, hierdoor ontstonden elf woninkjes van ongeveer 16 m² met aan een zijde een bedstede en aan de andere zijde een stookplaats. Ze waren allemaal voorzien van een vaste kaste kast en een klein portaaltje zodat men direct vanuit buiten in de kamer stond. Voor alle huisjes was een centrale waskeuken aanwezig.

Van links naar rechts Munnickenhof: Monniken en koeien anno 1588; Het kleine Loo. Wapen van Zwaag, wapen van Hoorn en wapen van Vossenburgt. nr. 14. Gevelplank voorstellende Judith onthoofd Holofernes. nr. 17-19.

                                                                      Zoek het verschil.

SINT-PIETERSHOF.

Het Sint-Pietershof is gelegen aan Dal nummer 9, is een voormalig oudemannen- en vrouwenhuis.

Het complex omvat een hoofdgebouw en een hofje.

Zowel het hoofdgebouw als het hofje is nog steeds in gebruik als wooncomplex voor ouderen, maar nu ook voor ouderen die zelfstandig kunnen wonen.

In 1457 werd op de locatie van het Sint-Pietershof het klooster Sint-Pieterdal gebouwd.  Dit Klooster werd in 1577 omgebouwd tot oudemannenhuis en het veld dat naast het klooster lag werd ingenomen door de stad. Het veld werd Munnickenveld genoemd, heden ten dage is dat de straatnaam, er kwamen woningen te staan en er werd een gracht aangelegd.

In 1614 kreeg het Sint-Pietershof de functie van tehuis voor ouden van dagen, maar ook dat voor bedelaars en krankzinnigen. In 1617 en 1618 werd het eerste deel daadwerkelijk gebouwd. Na de bouw lag de hoofdingang niet aan het Dal, maar aan het Munnickenveld, de hoofdingang werd gevormd door wat nu het Sint-Pieterspoortje heet.

 Deze nieuwbouw werd op de fundamenten van het oude klooster gebouwd. De kloosterkerk, de Kruisheren- of Dalskloosterkerk, bleef behouden. De kerk werd verbonden met de verlengde  westelijke en oostelijk vleugels van het oudemannen- en vrouwenhuis.

In 1692 werd de 230 jaar oude kerk van het voormalige klooster gesloopt, in plaats daarvan kwam de hoofdvleugel aan het Dal.

Met de klok mee Dal nr. 9: Twee linten naast het venster boven de ingang; Wapen van Hoorn in het fronton van de gevel; Kijkje in de binnentuin het rozenhofje; Sint Pieter aan de gevel in de Spoorstraat.

 De barokke voorgevel met daarop, in het fronton het wapen van Hoorn, is uit 1692. Op de gevel is boven in de eenhoorn van de stad geplaatst. Schuin onder de eenhoorn zijn de wapens vaneen aantal burgemeesters en van regenten van het oudemannen- en vrouwenhuis geplaatst.

Naast het raam aan de voorgevel zijn ook twee linten aangebracht met daarop het woord ANNO en in Romeinse cijfers het jaartal 1692. Het gehele hof bestaat uit vier vleugels om een binnenplaats. De grootste binnenplaats is het voormalige bleekveld. Aan de achterzijde bevcindt zich aan de Spoorstraat het Rozenhofje. Aan de oostzijde van het hoofgebouw bevindt zich een poortje dat het hof van de straat afsluit. Dit Poortje met Sint Pieter bovenaan stamt uit 1617.

TIMMERMANSGILDEHUIS.

Het Timmermansgildehuis is gelegen aan Dal nummer 3, het is zo onopvallend dat je er aan voorbij zou lopen zonder het te herkennen.

Het pand, een voormalig gilde huis van de timmerlieden van Hoorn, werd gebouwd in 1630.

Het gilde van de huistimmerlieden, verenigd in het Sint Jozefgilde, heeft het pand gebouwd om er te kunnen vergaderen. het pand werd in 1631 in gebruik genomen.

Het pand heeft op de begane grond één deur en venster. Deze bevinden zich in de lange zijde die direct aan de tuin van Dal nummer 5 is gelegen. Het grondplan meet 9 bij 5 meter. het pand heeft één verdieping onder een, van origine, zadeldak tussen twee topgevels.

De begane grond deed dienst als proeflokaal. Hier deden de timmerlieden die tot het gilde toe wilden treden hun proeve van bekwaamheid. In deze ruimte is ook een gewelf geplaatst waarop een vuurplaats van de haard rust. De vergaderingen vonden plaats, in het zogenaamde gildelokaal. Een groot deel van het interne houtwerk is prachtig beschilderd met vogels en plantdecoraties.

 Met de klok mee Dal 3:

Het vaandel van het Timmermansgilde.

Openhaard met het rijm erboven.

Beschildering van o.a. een vogel.

De roos in het plafond waaronder de voorzitter plaats nam.

HET RIJM BOVEN DE HAARD.

Dat wij Seventien Hondert schreven,

En noch Negentig Jaar,

Zijnde Voogden met malkaar,

In drie maal drie, te zaam gekomen,

Om deese Mantel, die hier Staat,

't Schilderwer met dit Cieraat,

't Geen ook den Luister doet vermeeren,

Aan Josephs Kamer, te verëeeren,

Jehova, bewaar dees Stee,

En geef onderling Vree,

Op dat Liefde en Eendracht woonen,

Bij Hun, die Voogden, hier vertoonen,

Dat zij met een Goe gewis, 

´t Gild Bestier dat Gieraad is.                   Jacob, Jansen; Fecit 1790. 

Historisch Genootschap Oud West-Friesland. Dal nr 12-14.

Van links naar rechts Veemarkt:

Zeilscheepje; Synte Pieter Scheepye mag hellen maar niet vergaen op Gods woord blijf ick vast staen. anno MDCCXXIII. Nr. 19.

De Roskam. anno 1608. nr. 49. 

Van de Veemarkt nog even de Noorderstraat opgelopen.

Wapen van Nederland -links West-Friesland - een schip -rechts Hoorn.

Noorderstraat 3.

Ik ben er zeker van dat ik niet alle bezienswaardigheden van Hoorn heb kunnen vastleggen. De gevelstenen uit het West-Fries Museum heb ik in dit verslag niet meegenomen.

  

HOORN ONTDEKKEN. GEVELS, GEVELSTENEN, ORNAMENTEN, SNIJRAMEN, ETC. (DEEL 4)

 

         EEN EENHOORN EN EEN 

          HOORN VAN EEN STIER

  ZIJ VORMEN HET STADSWAPEN.

                                         DEEL 4.

HOORN ONTDEKKEN (DEEL 4).

Van Breed slaan we af naar Nieuwe Noord en komen uit op Lange Kerkstraat, bezichtigen eerst de Kerkstraat, Kerkplein met Grote Kerk, gaan verder op de Nieuwstraat, lopen even de Wisselstraat in en gaan verder naar de Gouw. Lopen een stukje over de Gedempte Turfhaven naar de Korte Achterstraat en verder naar de Muntstraat waar we de Turfhaven oversteken naar Onder de Boompjes.

Van links naar rechts Nieuwstraat:

Wapen van Hoorn nr. 16.

Anker in beide topgevels. nr. 56-58.

Wapen van Wognum. nr. 68. 

In die karsseboom. Lange Kerkstraat 30.

Van links naar rechts Kerkstraat:

Gekroonde baars. nr. 1.

Naast venster: wapens van Merens - van Foreest. nr. 10.

Gevel met ornament met wijnranken. 

nr. 11.

Van links naar rechts Kerkplein:

Grote Kerk.

Admiraliteitspoortje met wapen West-Friesland. anno 1607.

Gekroonde eikel nr. 31.

Wapen van Hoorn. Het oude vrouwenhuis. nr. 24. anno 1610.

Johannes de Doper. Dit is het Sint Jans Gasthuis. nr. 38.

Het wapen van West-Friesland op het Admiraliteitspoortje staat afgebeeld voor twee gekruiste ankers, met links, rechts en onder een hoofdletter P: Pugno Pro Patria ( Ik strijd voor het Vaderland.)

Gevel van het Sint Jans Gasthuis.

anno 1563.

Kerkplein 38.

Torens en gevels gezien vanaf het Kerkplein.

VOORMALIG SINT JANS GASTHUIS.

Het voormalig Sint Jans Gasthuis aan het Kerkplein 39, is 

tegenwoordig meer bekend als de Boterhal een kunstcentrum en expositieruimte.

Het Sint Jans Gasthuis, waar de Boterhal gevestigd is, werd gebouwd in 1563 en verloor in 1841 de functie van gasthuis.

Op de begane gronde worden de balken van de verdiepingsvloer gedragen door 28 individueel gevormde consoles. Sommige zijn gevormd naar mythische figuren zoals Medusa, Hercules en engelen. Maar anderen tonen een leeuwenkop of een man of vrouw. In de gevel staat het beeld van de heilige Johannes, met daaronder een jaartalsteen.

Alle gevelopeningen zijn scheluw gehakt, omdat de kavel van het pand onder een behoorlijke hoek geert. Deze scheve stand valt zowel binnen als buiten niet erg op door de scheve plaatsing van de gevelopeningen.

Het werd in 1860 ingericht als kleding- en wapenmagazijn van het te Hoorn gelegerde garnizoen. Toen in 1922 het garnizoen werd opgeheven besloot het gemeentebestuur om het in gebruik te nemen als boterhal. Na als overdekte botermarkt gediend te hebben, werd in 1954 het gebouw ingericht als sociale werkplaats. Later gebruikte het West-Fries Museum het als depot.

Met de klok mee Nieuwstraat: Attiek met vissen en vazen, Amphitrite met schip en jacobstaf, Neptunes met drietand. nr. 17: Schildpad anno 1693. nr. 13; Statenlogement met wapenschilden van Medemblik, Edam, Alkmaar, Hoorn, Enkhuizen, Monnickendam en Purmerend; Ingang van Statenlogement; Wapens van West-Friesland en jaartal 1613.

Van links naar rechts Nieuwstraat.

Statenlogement. nr 23.

Twee beelden vermoedelijk voorstellende stadhouder Maurits.

Ornament boven toegangspoortje: engel met gouden vleugels en leeuwen met gouden manen.

Van links naar rechts Nieuwstraat:

Snijraam. Kroon met monogram en vogels in deurlijst. nr. 20.

Lantaarn in snijraam. nr. 18.

STATENLOGEMENT.

Het Statenlogement is een monumentaal gebouw in de binnenstad van Hoorn, gelegen aan de kruising van vijf straten; Nieuwstraat, Nieuwsteeg, Gouw, Korte Achterstraat en Muntstraat.

Het gebouw werd in 1613 gebouwd en heeft een dubbele trapgevel. Op de gevel; prijken de wapens van zeven steden.

Tot voor 1796 diende het als logement voor de gasten van de zittingen van het College van Gecommitteerde Raden van het Noorderkwartier en West-Friesland. Daarna heeft het tot 1977 dienstgedaan als stadhuis van Hoorn.

In het Statenlogement is ook een kapel opgenomen, de Ceciliakapel dat onderdeel was van het Cecilia-klooster. De kapel werd later omgebouwd tot eetzaal.

In de burgemeester- en secretariskamer zijn fraaie glas-in-lood ramen met de wapens van de burgemeesters, en van burgers die een belangrijke rol hebben gespeeld in de geschiedenis van Hoorn: Jan Pieterszoon Coen en de geschiedschrijver en geneesheer dr. Theodorus Velius.

  

We wandelen even de Wisselstraat in.

Een vrouwen kop op een sierlijke zuil, met links een stoel met daarop een bord met bestek en rechts een stoel met kop en schotel.

Daaronder het jaartal 1606 en daaronder een Afrikaans aandoend vrouwenkopje. Wisselstraat. nr. 6.

Van links naar rechts Gouw:

Wapens van Velius-Codde van der Burg. nr. 7.

Fraai venster. De Drie Kaemeren. nr.7.

 

BURGERWEESHUIS.

Het gebouw is van 1574 tot 1958 in gebruik geweest, en is gelegen aan de Korte Achterstraat 4-6.

Het complex begon als tussen 1408 en 1573 als Mariaklooster, van het originele complex resteert nu alleen de Marikapel uit 1508 nog.

In 1531 kreeg Hoorn het eerste weeshuis, de kinderen kregen in het weeshuis onderwijs en als ze oud genoeg waren een vak te leren. Voorwaarde was wel dat de kinderen van ouders afstamden die beide uit Hoorn kwamen. Kwamen de ouders niet uit Hoorn dan werden ze in een armenhuis geplaatst. De wezen moesten een uniform dragen in de kleuren rood en wit. zodat ze herkenbaar waren als wees.

Het hoofdgebouw is in 1729 volledig verbouwd en alleen de toegangspoort van het originele gebouw resteert nog, al was die ook later aan het gebouw toegevoegd. Later werd het bij de Stichting Weeshuis een weeshuis voor alle wezen van de stad Hoorn. De kapel werd toen verbouwd als artilleriehuis.

Tot 1977 was het pand in gebruik als stadhuis.

Vlak voordat het gebouw de bestemming van weeshuis kreeg, werd het als gevangenis gebruikt. Na de Slag op de Zuiderzee werd het gebouw gebruikt om de verslagen admiraal Maximilliaan van Hénin-Liétard gevangen te houden. In de gevel is hier ook een gedenksteen voor geplaatst.

Van links naar rechts Muntstraat:

Driemaster. Nr. 26.

Wapen van VOC Hoorn. nr. 4.

Hand wijzend naar een naderende donkere wolk. anno 1630

 Gedempte Turfhaven 34.

Met de klok mee Onder de Boompjes:

Oude VOC pakhuizen.

Geopende zak. anno 1606. nr. 22.

V.O.Compagnie. Zeilschepen. nr 21.

Snijraam met pijlen naar middelpunt. nr. 20.

              Zie vervolg: HOORN ONTDEKKEN. GEVELS, GEVELSTENEN, ORNAMENTEN,

                                                        SNIJRAMEN, ETC. DEEL 5.

HOORN ONTDEKKEN. GEVELS, GEVELSTENEN, ORNAMENTEN, SNIJRAMEN, ETC. (DEEL 3)

 

        EEN EENHOORN EN EEN 

          HOORN VAN EEN STIER 

  ZIJ VORMEN HET STADSWAPEN.

                                         DEEL 3.

HOORN ONTDEKKEN (DEEL 3).

Na de Oude Doelenkade lopen we via de Korenmarkt naar de Gedempte Appelhaven en weer terug naar de Korenmarkt, waar we de brug oversteken naar Venidse en de Bierkade. Steken bij de bierkaden de brug over naar de Appelhaven en na deze bezocht te hebben gaan we via de Vismarkt naar de Nieuwendam, de Veermanskade en het Hoofd.

Korenmarkt 3. 

Griffioen of struisvogelkoppen.

Gedempte Appelhaven 7.

De stad Genua.

Gedempte Appelhaven 7.

Wapen van Hoorn.

Wapen van Zeeland.

Van links naar rechts Bierkade±

De Zon nr. 1.

Bierslepers en bierdragers. nr. 2.

Hijskraan en schip. Dantzig. nr. 8.

Venidse. De Craton. nr. 1-2. 

Oud pandje aan de Bierkade.

Let op de regenwaterafvoer.

Schildering boven deur van Bierkade 13. 'De Dageraad'.

Appelhaven 6.

Boom met kraaien.

Met de klok mee Nieuwendam:

Wapen schild met bijl en kroon. nr. 10.

Vissersbotter. nr. 10.

Eenvoudig snijraam.

In het Hasseltse houtschip. nr.10.

Met de klok mee Veermanskade:

 Bootje met eendenjagers. nr.2.

Zon, Maan met sterren. nr. 2.

Wapen van West-Friesland en Hoorn.

nr. 2.

Vrouwe Fortuna. nr. 3. 

Van links naar rechts Veermanskade:

In de Pinas (zeilschip) nr. 3.

Wapen van Gouda. nr. 6.

Wapen van Genua. nr. 6.

Van links naar rechts Veermanskade:

Wapen van Monnickendam. nr. 6.

Bonte koe  en fraaie windwijzer. nr. 15.

HOOFDTOREN.

De Hoofdtoren staat op het Hoofd of te wel het vroegere nabij gelegen steiger Houten Hoofd, dat reeds in 1464 gebouwd is.

De Hoofdtoren is een van de laatste verdedigingswerken in Hoorn die bewaard zijn gebleven.

De toren staat aan de haven van de stad. Hij werd in 1532 opgetrokken uit Gobertanger kalksteen en baksteen.

IN 1614 verloor de toren zijn verdedigingsfunctie en nam de Noordse Compagnie haar intrek in de toren. Rond die tijd werd ook het torentje op het dak geplaatst. Het torentje is gebouwd naar voorbeeld van de toren van de Amsterdamse Zuiderkerk.

In 1632 werd de toren door de bliksem getroffen, waarna het doorbrand werd verwoest. Hierna werd het geheel weer herbouwd.

 Na de opheffing van de Noordse Compagnie trokken het Lakenbereidersgilde en de Maatschappij voor Levantse handel in de toren. Van de Noordse Compagnie zijn in 1904 de kluis en bijbehorende open haard overgebracht naar het West-Fries Museum. De in de toren aanwezige Veermansklokje werd tijden de WO-II geroofd, maar kwam na de oorlog terug naar Hoorn.

Naast de toren staat op de kademuur een standbeeld van de scheepsjongens van Bontekoe uit het gelijknamige boek en film.

Met de klok mee Hoofd: De Hoofdtoren aan het havenhoofd Hoofd nr. 2; Het wapen van Hoorn en wapens van de bevriende steden aan de wand van de Hoofdtoren; Het wapen van West-Friesland aan de voet van de Hoofdtoren; De top van het torentje voorzien van vaarbakens: rood is bakboord, wit is midscheeps en groen is stuurboord; De klokkentoren van de Hoofdtoren; Een schip met de naam op de boeg 'Arbeid Adelt", maar de echte adel arbeidde in het geheel niet vroeger!

'S LANDS WELVAREN. Hoofd nr. 3.

We vervolgen onze weg over een gedeelte van de Italiaanse Zeedijk en Achter op 't Zand. om via de Paardensteeg uit te komen op West, slaan bij de Roode Steen de Proostensteeg in en komen uit op Achterom en volgen deze tot Breed .

Van links naar rechts Italiaanse Zeedijk:

Wapen van Hoorn. nr. 68-70.

Int vries botervat. nr. 81.

Deze steen weent uit de muur. Plaats van v.m. synagoge. nr. 122.

Achter op 't Zand. Zeilschip MMXII Weremeer.

Met de klok mee West:

Roskam nr. 50.

Paard en wagen. nr. 50.

Kaasvrouwtje. nr 50.

In de Gvlde Son. anno 1638. nr. 62. 

Van links naar rechts West:

Leeuwenkop nr. 62.

Fraai deur raster woning West.

Vijzel (in top) en vat met inscriptie. 

nr. 72.

Terug op Roode Steen met het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen, de stichter van Batavia, met op de achtergrond het West-Fries Museum.

Van links naar rechts Achterom. Pand In de Drie Egels. nr. 3; Drie Egels; Ornament met kelk nr. 17.

Van links naar rechts Achterom: Drie Tulpen nr. 24a; Twee hoefijzers. nr. 77. Gekroonde mosterd stamper. nr. 111.

Met de klok mee Breed: Leeuwenkop. nr. 36. Gevel pand nummer 9. Top een marskramer, boven venster drie kopjes, links wapen van Hoorn en rechts wapen van Alkmaar; Komenijswinkel nr. 32;

Hier stond - inde jonge Tobyas - herbouwd 1957.

                               De gekroonde jaagschvit. Tabak-Koffie-Thee. Breed nummer 38.

           Zie vervolg: HOORN ONTDEKKEN. GEVELS, GEVELSTENEN, ORNAMENTEN,

                                                         SNIJRAMEN, ETC. DEEL 4.