RELIANCE EEN WEDSTRIJDJACHT VAN HERRESHOFF.

                    EEN STUKJE 

          SCHEEPSBOUWKUNDIG 

                 VAKMANSCHAP.

RELIANCE.

De Reliance, het grootste enkelmastvaartuig dat ooit werd gebouwd, was een geweldig staaltje van verbeeldingskracht en scheepsbouwkundig vakmanschap, en bovendien een wedstrijdjacht dat zo extreem was dat het op het randje van het gevaar balanceerde, was de vierde verdediger van de America´s Cup.

Het vaartuig was als een van de eerste puur voor het racen gebouwde jachten ontworpen door Nathaniel Herreshoff.

GESCHIEDENIS VAN HET HERRESHOFF BEDRIJF.

Nathaniel Herreshoff was in 1848 in de buurt van Bristol, Rhode Island, aan de rand van Narragansett Bay geboren als een van de negen kinderen (zes zonen en drie dochters) van Charles en Sarah Herreshoff. Zijn zeven jaar oudere broer had van zeer jongs af aan een zeker talent voor boten bouw en nautische techniek aan de dag gelegd en hij was het die Nathaniel aan moedigde ook die richting op te gaan. Voor zijn 12e jaar had Nathaniel samen met die broer al een 6,7 meter lange zeilboot ontworpen en de gebouwd, de Sprite, die jarenlang overwinningen behaalde in lokale zeilwedstrijden. Na aan het Massachusetts institute of Technology een cursus mechanische techniek gevold te hebben, de dichtst bij de scheepsarchitectuur komende vakgroep die hij kon vinden, werkte hij tussen 1866 en 1875 bij de Corliss Steam Engine Company in Providence, Rhode Island, hoofdzakelijk op het ontwerpbureau.

(Catamaran Amaryllis.)

Zijn eigen kunde op het gebied van botenontwerp kwam in 1876 tot uiting in de Amaryllis, een wedstrijdcatamaran van 9,1 meter.
Dit type vaartuig was op het water van Narragansett Bay nog niet eerder gezien en bleek veel sneller te zijn dan de lokale 'sanbaggers', ondiepstekende, brede boten waarin stabilisatieballast in de vorm van zakken zand heen en weer werd verplaatst. Maar de regels werden veranderd en de catamarans werden van de races uitgesloten.

Na de Herreshoff Manufacturing Company te hebben opgericht richtte Nathaniel zich op het ontwerpen van stoomjachten en - barkassen, compleet met hun machines, ondertussen doorgaand met het ontwerpen van prachtige zeiljachten.

Hoewel zijn broer John nu bijna blind was als gevolg van een familiale genetische afwijking, werkte hij als compagnon even hard en was hij uitvinder van een nieuw type spiraalketel voor snelle jachten en torpedoboten.
Na 1891 hield het Herreshoff-bedrijf, dat zich niet wilde committeren aan de benzineverbrandingsmotor die in de jachtenbouw de stoommachine begon te verdringen, zich alleen nog maar bezig met het ontwerpen en bouwen van zeiljachten, waarvan Nathaniel de lijnen tekende en John, alleen zijn handen gebruikend, met feilloze precisie de rompen inspecteerde. Behalve voor het ontwerpen van boten bleek Nathaniels talent voor innovatie ook uit het bedenken van technieken voor lichtgewichtconstructies en in 1891 was zijn overgang naar prestatiegerichte racejachten onmiskenbaar toen zijn ontwerp voor het jacht Gloriana, over alles 21,3 meter, maar op de waterlijn 13,7 meter metend en van voorsteven via de kiel tot spiegel nieuwe lijnen vertonend, van de tekentafel kwam en een revolutie in de jachtontwerperswereld teweegbracht.

(Vlag van de New York Yacht Club.)

Dit was het stadium in Nathaniels leven waarin zijn bedrijf zijn ware roeping vond en nu kwam van zijn werf een reeks jachten die stuk voor stuk hoge prestaties leverden, waaronder de 30-, 40-, 50-, 60-, en 70-voets eenheidsklasse voor de New York Yacht Club.  

De bouw van verschillende jachten die alle exact dezelfde meting hadden, werd vergemakkelijkt door een nieuwe, tijdbesparende methode die de broers hadden bedacht: begonnen werd met het bouwen van het vaartuig met de kiel omhoog, waarna het werd omgedraaid om er interieur en dek in aan te brengen, een methode die standaard zou worden voor de serieproductie van jachten.

                                                                                                     (De America's Cup.)

Onder de beroemde jachten van het bedrijf waren de succesvolle verdedigers van de 
America's Cup; de Vigiland in 1893; de Defender in 1895; de Columbia in 1899 en 1901; de Reliance in 1903 en de Resolute in 1920.
De op latere leeftijd aan de erfelijke blindheid lijdende Nathaniel overleed in 1838 in Newport, Rhode Island.

DE RELIANCE.

De Reliance, gebouwd voor een syndicaat onder leiding van C. Oliver Iselin, de commodore van de New York Yacht Club, was een open, onafgemaakte romp waarvan het geraamte zichtbaar was en waarin geen truc ongebruikt was gebleven in het bouwen van een onovertroffen romp waarvan de waterlijn en het natte oppervlak minimaal waren gehouden.
Maar de snelheid van de Reliance was niet alleen te danken aan zijn geringe waterweerstand: onder de spiegelgladde huid van 4,7 mm dikke bronzen platen was het schip het werk van een kunstenaar op het gebied van constructief en technisch vernuft.
Om de waterverplaatsing van zijn jacht te verminderen bespaarde Herreshoff zoveel op het gewicht dat het metalen geraamte meer leek op dat van een hedendaags vliegtuig dan van een jacht uit het eerste decennium van de 20e eeuw, toen hout als constructie materiaal voor jachten nog de overhand had.

De belangrijkste delen van de rompconstructie waren 20,3 cm brede, met rasters uitgevulde frames van nikkelstalen T-profielen die op 2,03 cm van elkaar waren geplaatst met daartussen lichtere , 51 mm brede, stalen L-profielen die op 51 mm brede, stalen L-profielen die op 51 cm afstand van elkaar stonden.

(Het ontwerp van de Reliance voorzag in een minimum aan gewicht en de combinatie van een korte waterlijn en een grote lengte over alles.)

Om het immense gewicht van de mast te dragen en de druk die naar beneden zou worden overgebracht door het voeren van het enorme oppervlak aan zeilen, bracht Herreshoff een zeer zwaar zaathout aan om de mastvoet te dragen, met nog frames aan weerszijden.
Het fragiele geraamte werd vervolgens versterkt met rasterframes en kruislings liggen stalen buizen.
Het dek was gemaakt van 6,4 mm dikke aluminiumplaten die over een netwerk van 7,9 mm dikke stalen strips waren gelegd en zelf bedekt werden met een 3,2 mm dikke laag kurklinoleum om de de voeten van de bemanning een goede grip te geven.

( Het werk op de Reliance werd voornamelijk vanuit de onderdekse ruimte uitgevoerd en het dek was dan ook opmerkelijk leeg. Van het gebied aan bakboord van de mast is het kurklinoleum verwijderd zodat we de aluminiumplaten kunnen zien liggen.)

In zijn voornemen een jacht te creëren dat sterk genoeg was voor haar taken en toch licht genoeg voor fenomenale prestaties, bemoeide Herreshoff zich met alle aspecten van de Reliance en haar uitrusting. Liever dan standaardbeslag te nemen, ontwierp hij dan ook zelf tedere klamp, haak, sluiting en blok om zich te verzekeren van optimale sterkte en minimaal gewicht.
Om er zeker van te zijn dat de rondhouten en het beslag werkelijk de vereiste sterkte hadden werden prototypen getest op drie machines in Herreshoffs huis en op de werf. Ook was hij bezig met hulpmiddelen die de taken van de later 66 koppige bemanning zouden kunnen vergemakkelijken.
Zo ontwierp hij een voetrem op het stuurgerei die de roerganger minder zou vermoeien in een race die zeker  enkele uren kon duren, alsook een indicator die de exacte stand van het roerblad aangaf.

Het roerblad was hol, wat in die tijd niet ongewoon was, maar in dit geval bevatte het een rubberen blaas die door middel van een voetpomp met lucht kon worden gevuld wanneer de Reliance tegen lijgierigheid moest opsturen.
De theorie hierachter was dat door het extra drijfvermogen in het blad de krachten die de roerganger moest overwinnen, verminderd werden: naar lij sturend zou men de lucht laten ontsnappen zodat het roerblad zich kon vullen met zeewater.
De normale praktijk van die tijd was om alle zeilzettingen en -trimmingen over te laten aan de spierkracht van de dekbemanning, maar Herreshoff had daar een ander idee over en hij leidde vallen en schoten onderdeks naar negen tweeversnellingslieren met slipkoppeling, elk daarvan ontworpen voor een specifieke taak. Dit was een mijlpaal in de technologie met betrekking tot het racen met jachten en de lieren waren zo bewonderenswaardig goed ontworpen dat dezelfde typen 34 jaar later nog gebruikt zouden worden bij het verdedigen van de America's Cup.

De reliance was het eerste America's Cup-jacht met onerdekse lieren en dit gaf het een enorm voordeel op haar Brirse uitdager, sir Thomas Liptons Shamrock III, die op de traditionele manier vertrouwde op de spierkracht van de dekbemanning. Maar welk gewicht de ingenieuze romp en de overige constructie van de Reliance ook in de schaal legden, wat zijn verschijning absolute overheerste, was het immense zeilplan.
De totale lengte van het jacht, van top van de boegspriet tot de top van de giek, bedroeg 61,4 meter, op de waterlijn 43,9 meter, breedte 7,9 meter en diepgang 6 meter, de mast torende 60,8 meter boven het wateroppervlak uit en de spinnakeruithouder was 25,5 meter lang. Het gehele zeiloppervlak dat kon worden bijgezet bedroeg 1647,1 m² en daarmee kon de Reliance een snelheid van 17,5 knopen of meer bereiken. De Reliance had een waterverplaatsing van 189 ton.

Onder bevel van Kapitein Chrales Barr was de Reliance beduidend beter dan de Columbia, die de America's Cup in 1899 had verdedigd tegen Liptons Shamrock en in 1901 tegen diens Shamrock II.
In de eerste race tegen Liptons derde uitdager, door Willam Fife ontwoperpen Shamroch III in 1903, won de Reliance met een verschil van 7 minuten en 3 seconden. In de tweede race maakte Lipton de kloof kleiner door slechts 1 minuut en 18 seconden later de finishlijn te passeren. De derde race werd gezeild in lichte winden en geen van beide jachten bereikte de finishlijn binnen de reglementaire tijd.
De Reliance eindigde dit raceseizoen steeds als winnaar, maar het was ook zijn enige raceseizoen want in het volgende jaar werd het schip gesloopt.

In die tijd vond man van de Amerca's Cup 90-footers (de lengte op de waterlijn) dat ze zo duur en daarbij ook gevaarlijk waren geworden dat men Herrshoff vroeg nieuwe meetreglementen op te stellen.
Zijn 'Universal Rule' werd voor het eerst toegepast in de volgende America's Cup-wedstrijd, die tussen de Resolute en de Shamrock IV in 1920.