.png)
HET GROOTSTE
ZOUTE BINNENMEER.
KASPISCHE ZEE.
De Kaspische Zee werd in de oudheid Mare Caspium of Mare Hercanium genoemd.
Het een binnenzee op de scheiding tussen Europa en Azië.
Deze binnenzee heeft een oppervlakte van 394.000 km², een lengte van noord tot zuid van 625 zeemijl en een breedte variërend tussen 110 en 185 zeemijl.
De zee is gelegen tussen ongeveer 47 en 37 graden noorderbreedte en op een gemiddelde lengte van 50 graden oosterlengte.De zee wordt omringt door de landen: Rusland, Kazakhstan, Turkmenistan. Iran en Azerbeidzjan.
Het zeeniveau ligt rond de 27 meter onder dat van de Zwarte Zee.
De Kaspische Zee wordt gevoed door de rivieren de Wolga, de Oeral, de Terek en de Koera. Deze rivieren voeren per jaar 350 km³ zoetwater af naar de zee. De Wolga levert hiervan 80%. Er zijn geen uitstromende wateren uit de Kaspische Zee, daarom is het een endoreïsch bekken. De bodem van de zee is een deel van de noord-zuid lopende Aralo-Kaspische inzinking.
Volgens geologische onderzoekingen waren de Kaspische Zee en het ten oosten daarvan gelegen Aralmeer in het laatplioceen veel groter dan nu en zowel met elkaar als met de Zwarte Zee door zeearmen verbonden.
(Het steeds verder uitdrogende Aralmeer.)
De verandering van dit grote watergebied tot de tegenwoordige toestand is begonnen toen de Zwarte Zee bij de Bosporus doorbrak naar de Middellandse Zee; later toen een algemene verheffing van de gebieden bij de Kaspische Zee optrad, begon een uitdrogingsperiode, die nu nog voortduurt en waardoor ook de verbinding met het Aralmeer verdween.
Het noordelijke deel; van de Kaspische Zee is zeer ondiep; dit is ongeveer 1/3 van het totale oppervlak. Na 1928 daalde de waterspiegel meer dan 2,5 meter, waardoor het totale oppervlak met 35.000 km² verminderde.
Het noordelijke deel van de Kaspische Zee, waar een landklimaat heerst met koude winters, grenst aan de Kaspische laagvlakte, heeft lage en vlakke oevers en is nergens meer dan 27 meter diep, terwijl het water dicht bij de kust bijna geheel zoet is. het zuidelijke deel, waar een subtropische klimaat heerst, heeft grote gebieden met meer dan 200 meter diepte, terwijl de grootste diepte rond de 900 meter ligt.
Het water is hier zouter, vooral in de baaien aan de oostkust, waar in de bijna afgesloten Golf van Kara Bogas door de hitte van het steppe-klimaat veel water verdampt. Buiten de snelle verdamping van het water, speelt de geringe neerslag en de bouw van stuwdammen in de Wolga, mee aan het dalen van het waterpeil in de zee. Over het algemeen is echter het zoutgehalte geringer dan in open zeeën ten gevolge van het instromende zoete rivierwater..
De Kaspische zee kent geen eb en vloed.
De waterdiepte is het kleinst in maart en heeft een maximum in juni-juli; het verschil ie gemiddeld 40 cm.
De kusten en de zeebodem zijn onderhevig aan verheffingen en inzinkingen. Over het algemeen zijn de oevers laag, zanderig en moerassig; in het zuidwesten door de uitlopers van de Kaukasus over een gedeelte hoog en bergachtig.
De zuidkust is door een smalle strook laagland van het Elbroez Gebergte gescheiden.
Aan de oostkust, behalve in het noorden, vormen uitlopers van het Oestjoert Plateau hier en daar steile oevers.
De meest opvallende kenbare punten aan de kust zijn Kaap Sjewtsjenko (oostkust) en het schiereiland Absjeron (westkust), dicht bij Bakoe. De Baai van Arachan (westkust) leidt naar de uitmonding van rivier de Terek en vandaar naar de stad Grozny.
De belangrijkste havenplaatsen zijn Astrakan, Goerjew, Krasnowodsk, Bakoe, Machtsjkala, terwijl Bandar Sjah aan de oostelijke zuidkust een Iraanse haven is met spoorverbinding naar Teheran.
In de Baai van Kara Bogas worden aanzienlijke hoeveelheden glauberzout gewonnen.
Er zijn zelfs plannen voorgesteld om een dijk aan te leggen rond het zeer ondiepe noordelijke deel van deze baai om verdere uitdroging te voorkomen door het steeds zakkende waterpeil.
De scheepvaart in de Kaspische Zee is vrijwel uitsluitend in Russische handen en voor wat betreft is deze zee als een Russische binnenzee te beschouwen. De beperkte Iraanse scheepvaart heeft tot nu toe weinig te betekenen.
Werkzaamheden aan het bevaarbaar maken van de Wolga is een grote vooruitgang naar verbinding met het binnenland.
Vanaf Bakoe is er druk scheepvaartverkeer naar Asytrakan en verder. Het zakkende waterpeil geeft echter veel problemen, vooral voor de nog zeer belangrijke visserij in het noorden op vele soorten vis. het is merkwaardig dat, ook in de diepste gedeelten, geen stekelhuidige vis voorkomt.
Bij de noordkust is veel mosselcultuur.
De Kaspische Zee is rijk aan olievoorraden, wat door de economische belangen de vaststelling van de zeegrenzen tussen de verschillende landen vaak problemen geeft.
De olievelden bij Bakoe in Azerbeidzjan zijn de oudste vindplaatsen voor de winning van aardolie en aardgas. Veel van deze velden liggen in zee en het Azeri-Chirag-Guneshli olieveld op 120 km ten oosten gelegen van Bakoe behoort tot de grootste van het land.
In het noorden van Kazachstan ligt het nog grotere veld Kashagan. De oliewinning vormt in deze gebieden een grote bedreiging voor het milieu.
De olie producerende velden zijn tegenwoordig door middel van pijpleidingen met elkaar verbonden.
Een grote pijpleiding loopt helemaal naar de Middellandse Zeekust van Turkije.
Dat aardolie een grote bron van inkomsten is voor Azerbeidzjan is zelfs weergegeven in het wapen van de stad Bakoe met drie gasvlammen boven een golvende zee met daaronder een zwarte band voor de aardolie.
De Kaspische Zee wordt gevoed door de rivieren de Wolga, de Oeral, de Terek en de Koera. Deze rivieren voeren per jaar 350 km³ zoetwater af naar de zee. De Wolga levert hiervan 80%. Er zijn geen uitstromende wateren uit de Kaspische Zee, daarom is het een endoreïsch bekken. De bodem van de zee is een deel van de noord-zuid lopende Aralo-Kaspische inzinking.
Volgens geologische onderzoekingen waren de Kaspische Zee en het ten oosten daarvan gelegen Aralmeer in het laatplioceen veel groter dan nu en zowel met elkaar als met de Zwarte Zee door zeearmen verbonden.
De verandering van dit grote watergebied tot de tegenwoordige toestand is begonnen toen de Zwarte Zee bij de Bosporus doorbrak naar de Middellandse Zee; later toen een algemene verheffing van de gebieden bij de Kaspische Zee optrad, begon een uitdrogingsperiode, die nu nog voortduurt en waardoor ook de verbinding met het Aralmeer verdween.
Het noordelijke deel; van de Kaspische Zee is zeer ondiep; dit is ongeveer 1/3 van het totale oppervlak. Na 1928 daalde de waterspiegel meer dan 2,5 meter, waardoor het totale oppervlak met 35.000 km² verminderde.
Het noordelijke deel van de Kaspische Zee, waar een landklimaat heerst met koude winters, grenst aan de Kaspische laagvlakte, heeft lage en vlakke oevers en is nergens meer dan 27 meter diep, terwijl het water dicht bij de kust bijna geheel zoet is. het zuidelijke deel, waar een subtropische klimaat heerst, heeft grote gebieden met meer dan 200 meter diepte, terwijl de grootste diepte rond de 900 meter ligt.
Het water is hier zouter, vooral in de baaien aan de oostkust, waar in de bijna afgesloten Golf van Kara Bogas door de hitte van het steppe-klimaat veel water verdampt. Buiten de snelle verdamping van het water, speelt de geringe neerslag en de bouw van stuwdammen in de Wolga, mee aan het dalen van het waterpeil in de zee. Over het algemeen is echter het zoutgehalte geringer dan in open zeeën ten gevolge van het instromende zoete rivierwater..
De waterdiepte is het kleinst in maart en heeft een maximum in juni-juli; het verschil ie gemiddeld 40 cm.
De kusten en de zeebodem zijn onderhevig aan verheffingen en inzinkingen. Over het algemeen zijn de oevers laag, zanderig en moerassig; in het zuidwesten door de uitlopers van de Kaukasus over een gedeelte hoog en bergachtig.
De zuidkust is door een smalle strook laagland van het Elbroez Gebergte gescheiden.
Aan de oostkust, behalve in het noorden, vormen uitlopers van het Oestjoert Plateau hier en daar steile oevers.
De meest opvallende kenbare punten aan de kust zijn Kaap Sjewtsjenko (oostkust) en het schiereiland Absjeron (westkust), dicht bij Bakoe. De Baai van Arachan (westkust) leidt naar de uitmonding van rivier de Terek en vandaar naar de stad Grozny.
De belangrijkste havenplaatsen zijn Astrakan, Goerjew, Krasnowodsk, Bakoe, Machtsjkala, terwijl Bandar Sjah aan de oostelijke zuidkust een Iraanse haven is met spoorverbinding naar Teheran.
Er zijn zelfs plannen voorgesteld om een dijk aan te leggen rond het zeer ondiepe noordelijke deel van deze baai om verdere uitdroging te voorkomen door het steeds zakkende waterpeil.
De scheepvaart in de Kaspische Zee is vrijwel uitsluitend in Russische handen en voor wat betreft is deze zee als een Russische binnenzee te beschouwen. De beperkte Iraanse scheepvaart heeft tot nu toe weinig te betekenen.
Werkzaamheden aan het bevaarbaar maken van de Wolga is een grote vooruitgang naar verbinding met het binnenland.
Vanaf Bakoe is er druk scheepvaartverkeer naar Asytrakan en verder. Het zakkende waterpeil geeft echter veel problemen, vooral voor de nog zeer belangrijke visserij in het noorden op vele soorten vis. het is merkwaardig dat, ook in de diepste gedeelten, geen stekelhuidige vis voorkomt.
Bij de noordkust is veel mosselcultuur.
De olievelden bij Bakoe in Azerbeidzjan zijn de oudste vindplaatsen voor de winning van aardolie en aardgas. Veel van deze velden liggen in zee en het Azeri-Chirag-Guneshli olieveld op 120 km ten oosten gelegen van Bakoe behoort tot de grootste van het land.
In het noorden van Kazachstan ligt het nog grotere veld Kashagan. De oliewinning vormt in deze gebieden een grote bedreiging voor het milieu.
Een grote pijpleiding loopt helemaal naar de Middellandse Zeekust van Turkije.
Dat aardolie een grote bron van inkomsten is voor Azerbeidzjan is zelfs weergegeven in het wapen van de stad Bakoe met drie gasvlammen boven een golvende zee met daaronder een zwarte band voor de aardolie.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten