SATERKOP AAN HUISGEVEL.

WAAROM EEN DUIVELSKOP AAN JE GEVEL.

DE OORSPRONG.

Sater of satyr ( Oudgrieks: satyros) stammen uit de Griekse mythologie. Ook de Etrusken en de Romeinen kenden deze figuren.

Een sater is een soort halfgod die in de bossen en de velden leefde en Dionysus, ook bekend onder de naam Bacchus, vergezelde op zijn uitgelaten drinktochten. 

Een sater werd afgebeeld met een platte neus, spitse oren die op kleine horens lijken bokkenpoten en een korte staart. Zij zijn doorgaans zwaar behaard en dragen een baard.

Zij vergezelden de god van de drank al dansend, zingend en muziek makend op een fluit. Het waren wellustelingen.

Buiten dat zij net als hun god liefhebbers van drank, waren ze ook liefhebbers van vrouwen en werden ze vaak bij voortplanting daden afgebeeld met een enorm geslachtsdeel, als een vruchtbaarheidsgeest.

Een sater staat bekend om zijn lust voor wijn en het verleiden van nimfen en efeben. Instinct ging boven rede, anarchie boven orde, overvloed boven matigheid. Zij symboliseren wellust en vervoering net als de vrouwelijke volgelingen van Dionysos.

ALS GEVELSTEEN.

Op veel panden uit de 16e en 17e eeuw vindt je op de hoeken van de gevel of geheel boven in de gevelspits een afbeelding van een saterkop.

Men plaatste deze afbeeldingen omdat ze in het menselijk bijgeloof boze geesten zouden weren.

Het is nu de vraag tegen welke boze geesten men deze afbeelding plaatste. Het kan zijn tegen ziekte, slechte handel, diefstal en brand. Later werden deze afbeeldingen door de kerk verboden en kwamen de daarvoor aangewezen heiligen voor in de plaats. Het is een blijft bijgeloof.

( De twee saterkoppen aan weerszijden van het wapen van Alkmaar, de keizerskroon en het wapen van Hoorn aan de gevel van het pand 'De Keizerskroon' Mient 31 te Alkmaar.)

Note: In veel plaatsen in het zuiden van ons land, is het na de Carnaval de gewoonte om de god van de drank Bacchus te verdrinken in een rivier of een beek.