SCHEEPSLIFT TE FALKIRK - SCHOTLAND.

DRAAI HET WIELTJE NOG EENS ROND.

De scheepslift te Falkirk in Schotland is een draaiende scheepslift en wordt ook wel het Falkirk-wiel genoemd.
Een project wat 84,5 miljoen Engelse ponden koste en in 2002 gereed kwam.
Het is de trots van Schotland.

TERUG IN DE TIJD.

In vroegere dagen waren er twee kanalen: Het kanaal Forth and Clyde, aangelegd in 1777, tussen de plaatsen Grangemouth en Falkirk en het Unionkanaal, aangelegd in 1822, tussen de plaatsen Falkirk en Edinburgh.

Het hoogte verschil door de plaatselijke geografische omstandigheden tussen de beide kanalen bedroeg een hoogte van 79 voet ( 23,7 meter) en werd overbrugd door middel van elf sluizen.

Nadat deze elf sluizen reeds 150 jaar dienst hadden gedaan ontstond er in 1962 het idee deze te gaan vervangen door de aanleg van een scheepslift. De scheepslift werd ontworpen in de vorm van een carrousel en werd de eerste en enigste roterende scheepslift van de wereld.

DE WERKING VAN DE SCHEEPSLIFT.

Ook bij deze scheepslift is de werking gebaseerd op de 'Wet van Archimedes'. 

Het Falkirk-wiel ligt aan het einde van een gewapend betonnen aquaduct met een totale hoogte van 35 meter en een niveau verschil van 24 meter tussen het boven gelegen water en het daaronder gelegen water.

Een schip komende van Edinburgh door het Unionkanaal passeert eerst de Roughcastle tunnel alvorens bij de scheepslift aan te komen. Om nu in het lager gelegen niveau van het Forth and Clyde kanaal te komen vaar het schip de boven gereed staande bak binnen, waarna de dubbele deuren worden gesloten.

Gelijkertijd kan in de onderste bak welke gelegen is in het Forth and Clyde kanaal één of meerdere schepen binnenvaren, waarna ook hier de dubbele deuren worden gesloten.
Ongeacht het gewichtsverschil aan tonnage van de in de bakken gelegen schepen, zal het gewicht van de bak gelijk blijven door het verplaatste water. 
Iedere bak kan een gewicht 300 ton aan water bevatten.

Elke bak draait op een stelling met wieltjes in een gebogen rail aan de binnenkant van de ronde opening aan het einde van elke arm.
In theorie zou dit voldoende zijn om er voor te zorgen dat de bakken, waaraan ook ringen zijn gemonteerd, altijd horizontaal blijven.
Helaas kan ieder vorm van wrijving of onverwachte beweging de bak vast zetten of doen kantelen.
Om dit te voorkomen en dat het water en de schepen in de bakken gedurende de gehele cyclus waterpas blijven, fungeert een reeks gekoppelde tandwielen als reserve daarvoor.
Zodra het wiel draait, zullen de ringen ten opzichte van elkaar draaien.

Gezien de precieze gewichtsverdeling van de bakken en het uitgedachte systeem van radertjes, is er slecht een kleine hoeveelheid energie nodig om de wieken van de scheepslift te laten draaien.

De energie hiervoor wordt geleverd door een groep van tien elektro-hydraulische motoren binnen in de centrale as, welke elk 1,5 kwh aan elektriciteit omzetten.

Binnen de tijd van anderhalve minuut is het wiel 180 graden gedraaid.

Nadat de bakken weer in hun nieuwe positie zijn aangekomen kunnen de dubbele deuren worden geopend en kunnen de schepen hun weg vervolgen op hun gewenste kanaal.

Het Falkirk-wiel trekt jaarlijks duizenden bezoekers uit binnen- en buitenland. Rondvaartscheepjes vertrekken in de zomerperiode dagelijks uit Edinburgh en Grangemouth om het publiek te laten genieten van deze lift ervaring.