THORN - KASTEELHOEVE AGENBROEK. (5)

    THORN - KASTEELHOEVE 

              AGENBROEK.

'AEN GHEN BROECK'.



De hoeve Hagenbroek, oorspronkelijke naam 'Aen ghen Broeck', was in 1529 leenroerig van de Thornse abdis. Later werd er Huize Agenbroek gebouwd zoals te zien op de afbeelding hierboven uit 1915. Het oude gebouw was een rechthoekig herenhuis met een bovenverdieping in groot rechthoekig vakwerk uit 1721, gebouwd door de wijnkoopman uit Maastricht, Jan Adams Lemmens. Lemmens schijnt het landgoed gekocht te hebben van de erfgenamen van Clant van Verduynen.
In het begin van de 18e eeuw is het eigendom van de baron von Bonnig Hausen. In 1745 raakte het landgoed in bezit van de Maaseiker burgemeester C.L. van Scherpenzeel. Door een erfenis kwam het later weer toe aan de heer Jan Jacob Thomas Rubens, burgemeester van Thorn, Wessem, Ittervoort en Neeritter, gedeputeerde van de Staten van Limburg. Diens kleindochter huwde met ridder Van Rappard. Tijdens de WO-2 liep het gebouw ernstige schade op en werd het later na de oorlog verbouwd.




Het huidige verbouwde gebouw wordt nu bewoond door de zusters dominicanessen van Betanie die het nu Mariarust noemen. Het tegenwoordige deftige landhuis ligt op een plek waar het in de WO-2 vernielde oude huis stond. Het heeft een hoog stoepterras tussen twee kort naar voren aangebouwde zijvleugels aan de voorgevel.

Het open voorterrein is afgesloten met een hoog ijzeren hek op een laag muurtje en de toegang is afgesloten door een ijzeren schuifpoort. Het huis heeft een uitzicht op in de verte gelegen autosnelweg A2.

WIJNGOED THORN.

WIJNGOED THORN.

Thorn heeft meer te bieden dan alleen straten met witte huisjes, een oude stiftkerk, een kasteel landgoed en kapelletjes. Zo was ik het afgelopen weekeinde in de gelegenheid een wijnproeverij mee te maken .


Rij je in zuidelijke richting over de A2 naar Maastricht dan zie je als je het grondgebied van de gemeente Thorn passeert een stuk witgeschilderde muur met de tekst: WIJNGOED THORN.
Wijn in Thorn zullen velen zich afvragen, maar het antwoord ligt in de middeleeuwen.




Reeds ten tijde van het middeleeuwse vorstendom Thorn vond er op behoorlijke schaal wijnbouw plaats in deze omgeving.
Met name het centrale plein van Thorn: ' de Wingerd' is hier een prachtig voorbeeld van.
Deze Wingerd was vroeger de tuin van het stift, en de huidige voorgevels van de stifthuizen waren toen de achtergevels.

Napoleon verwoestte niet alleen het stift van Thorn, maar dicteerde ook een verbod op wijnbouw buiten Frankrijk. Die wijnbouw was in de noordelijke gebieden toch al moeilijk geworden door de zogenaamde kleine ijstijd en de rond 1860 uit Amerika geïmporteerde druifluis vernietigde zelfs 90% van het Europese wijnbouwareaal.
Tegenwoordig zijn alle Europese druivenstokken geënt op druifluis resistente Amerikaanse onderstammen en met de juiste rassenkeuze is het huidige klimatologische omstandigheden weer mogelijk geworden om in Limburg wijnbouw te bedrijven.
De oude Maassedimenten en de geringe neerslag in Thorn zijn zelfs ideale voorwaarden voor deze gevoelige teelt.




Na zijn opleiding aan het SILVA in Duitsland is Harry Vorselen met een gezonde dosis pioniersmentaliteit begonnen aan het opbouwen van Wijngoed Thorn. Het maken van kwaliteitswijn o.a. door middel van beperkte opbrengsten per druivenstok is de prioriteit.
Dit streven heeft geresulteerd in het behalen van verschillende 'sigilles de qualitée' bij de FICB-keuring van de Confrérie des Chevaliers du Vin Limbourgeois.
Wijngoed Thorn verbouwt de druivenrassen Pinot Auxerrois, Pinot Gris, Pinot Noir en Dorfelder. De witte wijn en worden in moderne roestvrijstalen temperatuurgestuurde tanks opgevoed. Voor de rode wijnen gebruiken ze de traditionele barriques van Frans eikenhout.


De wijnkelder is gevestigd aan de Steeg 5 in Thorn en hieraan verbonden is het proeflokaal aan de Bogenstraat 12A. Op afspraak zijn er rondleidingen en proeverijen mogelijk op het wijngoed en in de zomer kunt u ook op het terras van een heerlijk glas wijn en een hapje genieten.

WIJNGOED THORN. Bogenstraat 12A 6017 AV Thorn. Telefoon +31 (0) 475561002. Mobiel +31 (0) 654381178. http://www.wijngoed-thorn.nl/ info@wijngoed-thorn.nl

Wij hebben deze middag genoten van de lezing met dia presentatie over de moderne wijnbouw in Limburg onder het genot van enige goede soorten glazen wijn en de uitleg in de wijnkelder.
De wijn uit de Maasvallei streek heeft tegenwoordig een beschermd predicaat van de Europese Unie.

THORN - KAPEL ONDER DE LINDEN. (4)

THORN - KAPEL ONDER DE LINDEN.

ONZE LIEVE VROUW ONDER DE LINDEN.

In- en om Thorn staan in totaal 14 kapellen ieder met zijn eigen heilige. De mooiste en de grootste is de 'Kapel onder de Linden' aan de Heerbaan.




Met de bouw van de kapel werd in 1673 begonnen in opdracht van kanunnikes Clara Elisabeth van Manderscheidt-Blankenheim, die deel uitmaakte van de adellijke religieuze gemeenschap van de Rijksabdij Thorn.

Deze dame was ziekelijk en ging vaak naar een klein veld kapelletje om te bidden en dat om zijn eenvoud haar lief geworden was. Na zeven jaar ziekte en genezen te zijn deed zij de gelofte om een grote kapel te bouwen op de plaats van het kleine kapelletje. Het werd een Loretokapel.

LEGENDE.

In het Italiaanse Loreto bevindt zich een basiliek. Deze basiliek zou gebouwd zijn over het huisje, waar de maagd Maria de boodschap van de engel zou hebben ontvangen van de geboorte van Jezus. Deze 'Santa Casa' is volgens de legende in 1291, tijdens de kerkvervolging in de middeleeuwen, door engelen vanuit Palestina naar Loreto zijn overgebracht.

De huidige kapel bestaat uit drie delen: de oude kapel, een uitbreiding uit 1811 naar het westen en een 19e eeuwse biechtkapel uit 1898 aan de noordzijde.

Inwendig zijn in het oudste gedeelte vooral van belang: de prachtige barokke versieringen in het stukwerk uit 1675, die wonderen voorstellen, het altaar met zijn prachtig gesneden hekwerk uit eikenhout in barokstijl uit 1681 en de zeer fraai geschilderde medaillons aan het plafond die wonderen voorstellen (1675).

In de uit 1811 daterende aanbouw bevinden zich nog meer geschilderde medaillons uit 1813, die Mariafeesten uitbeelden. De kapel is dagelijks te bezichtigen.


Op het stuk grondgebied naast de 'Kapel onder de Linden' staat nog een statige woning. Aan de voorgevel van deze woning ontdekte ik deze Belgische Verzekeringszegel van lood. 

THORN - DE GROTE HEGGE, (3)

THORN - DE GROTE HEGGE.

                            KASTEEL HOEVE 'DE GROTE HEGGE'.

Aan de grens van Thorn vlakbij de Maas ligt de 15e eeuwse kasteelhoeve De Grote Hegge.

Het hoofd gebouw is een L-vormig huis, deels onderkeldert, met een binnenplaats. Het gebouw is gedeeltelijk gebouwd met mergelblokken en de latere verbouwingen en aanbouw in de 17e en 18e eeuw werd er baksteen gebruikt. De kasteelhoeve had vroeger een brede slotgracht die om het complex heen liep.

'Hegge' betekent: weilanden. Het was dus een hoeve die in de weilanden lag.

In 1389 was er reeds sprake van een landgoed in Thorn dat waarschijnlijk in het bezit was van een ridderlijk geslacht Haeck, wat de dames van het stift te hulp kwam als er gevaar dreigde. In 1451 werd Gerrit Haeck door de abdis van Thorn beleend met de 'Alde Hegge met de sloot, schuren, manschappen, hoeven, beemden en toebehoren. In 1506 kwam het complex in bezit van Hendrik van Balderick. Rondom 1700 verwierf het stift het volledige eigendom van het complex en liet het uitbaten door een pachter.
In 1798 werd het 55 hectaren grote landgoed door de Franse bezetters in beslag genomen en verkocht aan een vennootschap in Parijs. Het gebouw zoals we nu kennen werd in de zeventiger jaren van de vorige eeuw gerestaureerd en is nu in gebruik als restaurant en partycentrum.

THORN - DE ABDIJKERK. (2)

THORN - DE ABDIJKERK.

ABDIJKERK of SINT MICHAËLKERK.


Grote delen van deze kerk stammen uit de 14e eeuw. Het was vroeger de stiftkerk van de Benedictijner Rijksambt in Thorn. Het gebouw is een gotische kruisbasiliek en heeft een oostelijke crypte onder de kruising liggen en het koor. In het zuidelijke dwars pand, dat ooit dicht bij het paleis van de abdis lag, is een verhoogd 'vorstinnenkoor'. De onderbouw van de toren is een restant van een oudere romaanse kerk die daar gestaan heeft.
Na de opheffing van het klooster in 1797 werd de oude parochiekerk gesloopt en nam de gemeente deze kerk in gebruik. In de 19e eeuw werd de kerk grondig gerestaureerd door de beroemde architect Cuypers. Deze liet de oostelijke kapellen slopen en verhoogde de toren en plaatste rond de torenspits nog vier kleine spitsen
Het gehele interieur van de Abdijkerk is in barok uitgevoerd, wat zeer zeldzaam is voor een Nederlandse kerk.Het hoofdaltaar in de kerk is van Franz Bader uit 1769 en is sedert 1782 in Thorn. De centrale groep stelt de aanbidding van het kerstkind door de herders voor. Midden in de kerk hangt een houten Marianun uit de 16e eeuw.

DE MUMMIE EN HET RELIKWIE.

In de crypte van de kerk bevinden zich enkele menselijke overblijfselen.
De mummie van Thorn is op natuurlijke wijze ontstaan. Men geloofde dat het om de overblijfselen zou gaan van de kanunnik Quanjel die in 1780 is overleden. Bij nader onderzoek bleek de mummie veel ouder te zijn en zou uit omstreeks 1640 stammen. In de 19e eeuw heeft men de mummie in een priesterkleed gestoken. De mummie ligt opgebaard in een glazen sarcofaag met klimaatbeheersing.
In de crypte staat ook een loden kistje met een aantal botten er in. Men ging er van uit dat deze van Hilsondis zouden zijn, gravin van Strijen, die samen met haar man Ansfried de abdij van Thorn stichtte in 992. De ouderdom van de botten werd door recent onderzoek onderschreven.
Een ander relikwie is een gemummificeerde onderarm. Deze werd vereerd als een overblijfsel van de heilige Benedictus van Nursia. Bij onderzoek bleek dat de onderarm uit de periode 1050-1200 zou dateren en dus nooit van deze heilige zou kunnen zijn. Ook is er bewezen dat Benedictus volledig ongeschonden is begraven in de abdij van het Franse Fleury in Saint-Benoît- sur- Loire.

THORN HET WITTE STADJE. (1)

     THORN HET WITTE STADJE. 

                      LIMBURG.

Thorn is de eerste Nederlandse gemeente na de grens met België gelegen op de westelijke oever van de rivier de Maas in de provincie Limburg.
Het is een gemeente met een zeer oude geschiedenis teruggaand in de 10e eeuw. Het gebied was toen destijds een groot moeras. In de 10e eeuw begon men dit moeras te ontginnen. Aan de rand van het moeras liep de Romeinse heirbaan van Maastricht naar Nijmegen.
Het was omstreeks het jaar 990, dat op een terp dichtbij de oever van de Maas, door graaf Ansfried, die getrouwd was met Herewint, een klooster werd gesticht voor de Benedictaressen.
Het klooster was alleen voor adellijke dames en groeide uit tot een wereldstift en een vorstendom. Tot het 'Land van Thorn' behoorden de dorpen Thorn, Ittervoort, Haler, Grathem, Stramproy, Beaxem, Ell en het huidige Molenbeersel (België).



Zo was Thorn ooit de hoofdplaats van een zelfstandig vorstendom, in het Heilige Roomse Rijk, waarvan de geschiedenis nauw verbonden is met die van de abdij. In de loop van de tijd groeide de abdij uit tot een klooster met aan het hoofd een vrouw van adel, di tevens het hoofd was van het vorstendom. Ook alle bestuursfuncties weren door vrouwen bekleed.

Thorn beschikte over een eigen geslagen munt, een eigen rechtbank en leger. Door de komst van de Fransen vluchtte in 1794 de regering van de adellijke dames weg uit Thorn en kwam er een einde aan dit kerkelijke vorstendom. De bevolking die altijd voor de adel had gewerkt schakelde over op het boerenbedrijf.

LEGENDE.


Volgens een oude legende lag er ooit tussen Thorn en het nu Belgische Kessenich een stad met de naam Vijvere. De inwoners van deze stad leefden als die van Sodom en Gemora. Op een zekere dag zou de stad als straf van God verzonken zijn in het landschap. 's Nachts zou men de inwoners van Vijvere kunnen horen jammeren en de stads klokken horen luiden.

Het enige bewijs dat er ooit leven is geweest in dat gebied zijn bij het turfsteken gevonden hoefijzers van paarden.


HET WITTE STADJE.

Het stadje was in vroegere tijden in het geheel niet wit. Bij de komst van de Franse legers en het daarop vertrek van de adel werd er enorm geplunderd en verwoest in Thorn. Er bleef de bewoners dan ook niets anders over de huizen en schuren te herbouwen met alle soorten stenen die nog te gebruiken waren. Tevens stelde de Fransen een raam belasting in. Veel mensen konden het niet betalen en metselden de ramen dicht uit armoede. Om dit te verbergen werden de huizen witgekalkt om een net aanzien te verkrijgen. Zo kreeg Thorn dan uiteindelijk de naam ' Het witte dorp'.

BINNENVAART BLOKKADE. 1975.

BINNENVAART BLOKKADE 1975.

WEER EVEN TERUG IN DE TIJD.

Een blokkade door de binnenvaartschippers, voor een evenredige vrachtverdeling. leegde het scheepvaartverkeer in Limburg volledig stil. De evenredige vrachtverdeling kwam er.

Rivieren en kanalen lagen er stil bij. Toegang tot sluizen werden volledig geblokkeerd. Maar ook de toelevering van zand en grint kwam volledig stil te liggen, zo ook voor ander industrieën.
Het was de eenheid onder de schippers die deze blokkade tot een succes maakte.

VEEARTS EN DE KEIZERSNEDE.

VEEARTS EN DE KEIZERSNEDE.

EVEN TERUG IN DE TIJD.

Niet ver van het huis, dat ik toen bewoonde in 1975, lag in de dorpskern nog een (laatste) boerderij met gemengd bedrijf.

Zoals bij de geboorte van een mens niet alles 100% natuurlijk verloopt, zo ook bij de geboorte van een kalf. Soms moest er de nodige spierkracht aan te pas komen als het kalf getrokken moest worden onder het toeziend oog van de veearts.




Zodoende was ik in de gelegenheid een aparte geboorte mee te maken van een kalf met behulp van de 'Keizersnede'. Destijds heb ik dit gefilmd en gelijktijdig op dia vast gelegd. Helaas zijn de dia opnamen wat overbelicht door het gebruik van de filmlamp. Later ben ik verscheidene keren met de veearts mee gegaan om voor hem zijn werk vast te leggen voor zijn eigen verzameling.

LIER in BELGIË.

LIER (Frans: LIERRE)


Lier ligt in de Kempen in de provincie Antwerpen, ten zuidzuidoosten van de stad Antwerpen, aan de samenloop van de twee riviertjes: de Grote Nete en de Kleine Nete.

Lier wordt "de poort der Kempen" genoemd en kreeg vroeger de bijnaam Lierke Plezierke.

De patroonheilige van de stad is Gummarus en de bijnaam voor een inwoner van Lier is "schapekop".

De stad is onderverdeeld in vijf hoofdwijken waarvan er drie werden genoemd naar de vroegere stadspoorten: Leuvenpoort, Mechelpoort en Lisperpoort. De vierde wijk is het oude stadscentrum en de vijfde is de vroegere deelgemeente Koningshooikt.

Het oude raadhuis uit 1367 werd oorspronkelijk gebouwd als lakenhal; hierin werd ook het stadsmagistraat ondergebracht. In 1418 verhuisde men de lakenhal naar het vlakbij gelegen Vleeshuis en fungeerde het gebouw voortaan uitsluitend als stadhuis. Na eeuwen gebruik en weinig onderhoud werd het gebouw in de 18e eeuw hersteld. Men ging toen zo grondig te werk, dat het bijna een volledig nieuw gebouw werd, waarbij enkel de zijgevels nog gedeeltelijk authentiek zijn. Het in Brabantse rococo opgetrokken raadhuis is een van de zeldzame voorbeelden die in deze bouwstijl vervaardigd zijn. Het sobere geheel, gebouwd met Balegemse wit steen en Doornikse blauwe hardsteen wordt verlevendigd door het vooruitspringen van het middengedeelte. De middenpartij wordt bekroond door een driehoekig fronton waarop het Lierse stadswapen is afgebeeld. De voorpui werd in 1742 geplaatst. Op de voorgevel is een rozet aangebracht welke de hoogte aanduidt van de zeespiegel, namelijk 6 meter.

De toren waartegen de lakenhal is gebouwd, stond er al eerder en deed dienst als belfort en behoort dan ook eigenlijk niet tot het stadhuis.

Het juiste bouwjaar van de Zimmertoren is niet precies bekend, maar ligt ergens voor 1425. De toren is het resultaat van het verbouwen van de middeleeuwse Corneliustoren die een deel was van de eerste omwalling van de stad Lier. De toren werd in 1812 aangekocht door het gemeente bestuur, maar na de Eerste Wereldoorlog waren er plannen om de toren te slopen.

In 1928 schonk de klokkenmaker Zimmer de stad Lier een uurwerkmechanisme (de Jubelklok) dat diverse tijden, kosmische en andere periodieke verschijnselen aangeeft. Met bracht het uurwerk onder in de oude Corneliustoren die daarvoor werd verbouwd en sindsdien de Zimmertoren wordt genoemd.

Deze klok bevat onder meer een van de traagst bewegende mechanische wijzers ter wereld ( één omwenteling per 25.800 jaar als aanduiding van de precessie van de aarde. Later breidde Zimmer het geheel uit met een planetarium. Voor dit fraaie stukje vakwerk kreeg hij zelfs de complimenten van Albert Einstein.

Een wandeling door de oude binnenstad is zeer aan te bevelen en ook het Begijnhof uit de 13e eeuw doet de tijd even stilstaan.

KUNST OF KITSCH?

           KUNST OF KITSCH ? 

                AMSTERDAM.

Aan de buitengevel van het complex 'TUSSEN DE BOGEN', wat onder de spoorweg ligt die parallel loopt aan de weg Haarlemmer Houttuinen in Amsterdam-Centrum, prijkt een soort moderne kunst.

Aan de oude waterspuwers, vroeger met twee afvoerpijpen uitgerust, hebben kunstenaars hedendaagse afgedankte artikelen geplaatst voorzien van kleine afbeeldingen van mensen en dieren. Het geheel is in de goudverf gezet.

Toch de moeite genomen om dit even vast te leggen voor mijn blog. Het is aan jullie zelf te bepalen of het nu kunst is of kitsch.