GIETHOORN.

HET VENETIË VAN NEDERLAND.

Giethoorn is een klein dorp in de kop van de provincie Overijssel, in de gemeente Steenwijkerland, met nog geen 3000 inwoners.

Het dorp is wereldwijd bekend  om de kleine waterwegen met haar 180 bruggetjes en de fluisterboten en oude punters die er varen.

Het gebied ligt 1 meter onder de zeespiegel.

ONTSTAAN VAN HET GEBIED EN DE NAAM.

Het karakteristieke gebied en het dorp zijn ontstaan in de vervening.

De turfgravers haalden op de voor hun gunstige plaatsen het veen uit de bodem dat was ontstaan door het afsterven van de begroeiing in het moerassige gebied. Dit veen werd werd in een mengbak vermengd en later op het land gegooid op het te laten drogen, waarna het droog was er turf uit werd gestoken, wat diende in vroegere tijden als brandstof. Het stoken van turf was vroeger een teken van armoede, maar door de prijs nu is het een teken van rijkdom.



Om deze turf te vervoeren groef men vaarten en sloten, waardoor er eilandjes ontstonden. Op deze eilandjes bouwde men dan een onderkomen. De eilandjes zijn onderling door bruggetjes met elkaar verbonden.
De gebieden waar vroeger turf werd gewonnen kwamen bij een stormvloed vanuit de Zuiderzee onderwater te staan en zo is het merengebied rond giethoorn ontstaan. De diepte van deze wateren is zeer gering en vaak niet meer dan één meter. Zo ook in de kanaaltjes. Door de kanaaltjes kreeg het dorp de bijnaam "Nederlands Venetië".

In de vlag van Giethoorn staat ook het wapen van de gemeente.
In het wapen staat als symbool een kop van een geit met de hoorns er op. Deze werden gevonden bij de vervening van het gebied en zo noemde men het gebied naar de vondst hiervan "Geitenhoorn", dit werd later verbasterd in Giethoorn en is het de naam gebleven.




Nadat er een einde kwam aan het turfsteken ging men over op de veeteelt en werden ar achter de kleine woningen een grotere stal aan gebouwd. Dit verschil in de bouw is duidelijk te zien aan het dak.
Deze boerderijen kregen de naam "bultrugboerderijen". Nu werd er geen turf meer vervoerd over water maar vee of melkbussen.








Veel van deze oude boerderijen hebben een dak dat met riet is belegd. Het riet komt van de oevers van de veenmeren. Ieder najaar wordt dit riet gekapt om dichtgroei van het gebied te voorkomen. Het riet word gebundeld, gedroogd en later gebruikt voor het bedekken van het dak. Een rietendakbedekking kan ruim 30 jaar meegaan. Helaas worden de daken nu niet meer met riet bedekt vanwege de enorm hoge kosten aan brandverzekering voor de woning.
De woningen op de eilandjes zijn allemaal particulier eigendom.

DE EERSTE BEWONERS.

De eerste bewoners van het gebied, wat toen nog niet verveend was, waren de Flagellanten.
Flagellanten kwamen oorspronkelijk uit de landen rond de Middellandse Zee en ze trokken zo'n 800 jaar geleden door heel Europa. ( Latijn flagellare - geselen) 
Deze kruis- of geselbroeders trokken rond in gescheurde kleding, zwarte as op hun hoofd, zongen klaagzangen en geselden zichzelf onder het houden van boetepreken. Het was de tijd van de zwarte pest.

Deze dweepzuchtigen wilden door zich zelf te geselen Gods barmhartigheid afsmeken.

Zij trokken vooral rond tijdens epidemieën in troepen van plaats naar plaats en verwekten veel beroering.
De aantrekkingskracht van deze boetelingen op onderstromen in de maatschappij was groot en trok zodoende ook veel criminelen, bedelaars en hoeren aan. Moord en verkrachtingen waren misdaden die voor sommige deelnemers van deze groepen niet vreemd waren.
Deze 'donkere kant' van het bestaan van de flagellanten was voor de Bisschop van Utrecht, Jan van Sierck II bisschop van 1291 tot 1296, een belangrijke rede om in te grijpen.
Toen zich dan ook een groep van deze flagellanten liet zien in het bisdom nam hij de beslissing hen te dwingen zich op een vaste plaats te vestigen. Op deze manier achtte hij zich zelf in staat in het bisdom de orde te bewaren.
Hij wist hen te overtuigen met het offeren van een stuk veengebied achter Fuinaho, het huidige Vollenhove. De Rooms Katholieke kerk schonk rond 1290 een stuk grond aan de "Italiaanse zigeuners" wanneer zij hun rondtrekkende bestaan zouden opgeven. Elk jaar op 11 november dienden deze nieuwe bewoners van het gebied pacht af te dragen aan het bisdom. Vanaf die datum werden de flagellanten Sint Maartenluyden ( Sint Maartenmannen) genoemd. De pacht werd voldaan met turf.

Flagellanten komen heden ten dagen nog voor in sommige landen en geloven.

DE PUNTER.

De punter is het oudste gebruikte vaartuig in de wateren in en om Giethoorn. Het is een platbodemvaartuig, gekenmerkt door het puntig toelopen van voor- en achterschip  en is geschikt om gezeild, geboomd of geroeid te worden. Zij komen voort op de plassengebieden rond Giethoorn en sommige grotere typen visten zelfs op het open water van de Zuiderzee.

De punter heeft in de lengte een licht gebogen vlak, voor en achter scherp. De stevens zijn recht en tamelijk sterk vallend. Zij steken boven het boord uit. Het boord valt breed open, het boeisel helt naar binnen.
In het voor- en achterschip is een plechtje. In de enige zeer voorlijk staande doft kan een mastje geplaatst worden. Oudere punters hadden slechts één losneembaar zijzwaard, dat naar behoefte naar stuurboord of naar bakboord werd gebracht. Latere punters voeren twee zwaarden.

GIETHOORN BEZOEKEN.

Het gebied in- en rond Giethoorn is uniek en trek jaarlijks duizenden toeristen vooral uit het Verre Oosten.
Het gebied van de Wierden is beschermd natuurgebied.
Wil men Giethoorn bekijken vanaf het water dan is dat mogelijk door een fluiterbootje te huren. Deze bootjes hebben door 6 accu's aangedreven voortstuwing. De prijs voor een fluisterbootje ligt rond de €15,00 per uur.
Het is ook mogelijk een gezamenlijke rondvaart te maken, waarbij de kapitein-gids de nodige uitleg geeft tijdens de vaart. Dit kost €6,00 per persoon.
Natuurlijk kan men Giethoorn ook te voet bekijken en onderweg genieten op een terrasje van het uitzicht.
Een zeer bekende halte plaats is het Café de Fanfare. Dit kreeg bekendheid door de opnamen voor de film 'De Fanfare' van Bert Haanstra. 

 Vlak bij de kade waarvan de rondvaarten vertrekken en de fluisterbootjes te huur zijn is een zeer grote parkeer plaats waar het nog gratis parkeren is.