.png)
SINDS DE 8e EEUW
BEVOEREN ZE DE ZEEËN. (4)
LAMBO.
De naam lambo of lamba verwijst naar twee soorten traditionele boten uit Indonesië.
BUTONESE LAMBO.
het is direct ontwikkeld als koopvaardijschip, en in tegenstelling tot andere boten uit Indonesië, was het niet afgeleid van lokale visserij perahu of kano.
(Een Buton lambo uit Jinato, West-Sulawesi.)
De oorsprong van het woord "lambo" en de betekenis ervan is niet duidelijk. het is waarschijnlijk dat dit woord een ruw dialoogwoord is dat "geen moeder" betekend, wat betekend dat deze boot geen voorouder tradities bevat, wat wil zeggen ontwikkeld vanuit westerse schepen.
Het kan ook zijn dat het woord komt van Kawi en het oude Javaanse woord "lambu" wat een soort boot betekend.
De lambo heeft twee masten, met zijn stevige tuig en gaffel die gemakkelijk van ver te herkennen is. De bepaalde kenmerken van deze boot zijn de vorm van de kiel, de boeg en de achtersteven. De meesten hadden een gewicht tussen de 19 en 40 ton. Zoals bi de meeste van deze boten was er een dekhuis aanwezig.
Ze hebben een kort dek aan de voorkant van de mast, meestal met kookfornuis in een verplaatsbare keukenkast en een canvas gordijn bovenop het achterdek.
De oudere boten hebben een verticale boeg en een diepere kiel. Van de buitenkant lijkt het misschien een kopie van een westerse boot, of nu het romptype, de rompvorm of de lijnen van de planken zijn, maar als je van dichterbij bekijkt, laat het zien dat deze boot is gebouwd met frames van dik hout, gesneden vormen en hoek voor hoek gecombineerd met pluggen. Vloeren en ribben in westerse stijl worden vervolgens aangebracht nadat het frame is gevormd. Dit type lambo kan ongeveer 44 ton vracht vervoeren, met een totale bemanning van slechts 6 tot 7 koppen. De lengte van de Buton lambo is ongeveer 12 tot 17 meter aan de waterlijn. met een totale lengte van 18 tot 25 meter.
WEST-SULAWESISCHE LAMBO.
Dit type perahu is het resultaat van het combineren vaneen voor- en achtertuig met een inheemse pajala-achtige romp gemaakt door de Bugis en Makassar.
Ze zijn te vinden in de riviermondingen en kreken in het noorden van Makassar. Ze zijn ook te zien met zeeschildpadden naar Kampung Benoa, Bali, met Mandarese bemanning.
Daar staan ze bekend als bago door andere zeilers, maar voor Mandarese mensen in Sulawesi is bago een term die verwijst naar kleine boten voor het vangen van vis.
Deze lambo had een traditionele romp van zuidwest Sulawesi, de stuurpen en de achtersteven vormden een vloeiende bocht met de kiel. De romp is hetzelfde aks de Makassar en Mandarese boot met een paal om het roer te ondersteunen. In het midden van de romp bevindt zich een roef met een boegspriet om het voorzeil te ondersteunen. Het scheepje is eenmastig, met vrijdragende steunbalk, groot enkel voorzeil en grootzeil, in de vorm van een nat zeil. De West-Sulawesische lambo is ongeveer 14 tot 18,5 meter lang over alles, 9 tot 12 meter op de waterlijn. Het laadvermogen tussen de 19 en 22 ton, minder dan een palari van dezelfde grootte, maar ze zijn sneller en kunnen worden afgehandeld door een kleinere bemanning.
In de jaren zeventig vorige eeuw werden de Indonesische lokale schepen geleidelijk uitgerust met motoren. Omdat de machine-installatie niet goed paste in traditionele pinisi-ontwerpen, werd de lambo-romp een algemeen alternatief.
In latere jaren werd hun laadvermogen vergroot tot het huidige gemiddelde van 300 ton, met de zogenaamde PLM (perahu layar motor - motorzeilboot).
Bijna elke vrachtboot die tegenwoordig in de havens van Jakarta, Soerabaja en Makassar wordt gezien, zijn zulke gemodificeerde lambo's, die nog steeds kenmerken van de oorspronkelijke ontwerpen hebben behouden.
MODERNISERING.
In latere jaren werd hun laadvermogen vergroot tot het huidige gemiddelde van 300 ton, met de zogenaamde PLM (perahu layar motor - motorzeilboot).
Bijna elke vrachtboot die tegenwoordig in de havens van Jakarta, Soerabaja en Makassar wordt gezien, zijn zulke gemodificeerde lambo's, die nog steeds kenmerken van de oorspronkelijke ontwerpen hebben behouden.
LEPA.
De lepa staat ook bekend onder de naam lipa of lepa-lepa. Het is het schip van de Sama-Bajau-volk uit de Filippijnen, Maleisië en Indonesië.
Ze werden traditioneel gebruikt als woon boten door de zeegaande Sama Dilaut.
Aangezien de meeste Sama het leven op zee hebben verlaten, wordt de modernere lepa nu gebruikt als vissers- of vrachtboot.
De lepa is een middelgrote boot met een lengte van 9 tot 15 meter en een breedte van 1,5 tot 2 meter, met een romp van ongeveer 1,5 meter hoog. De familie lepa is een boot met grotere afmetingen en deze neemt kleinere dochter scheepjes mee op sleeptouw.
De kiel van de lepa is gemaakt van een ondiepe uitgeholde bvoomstam die bekend staat als de tadas of lunas. Het is aan de zijkant opgebouwd met banden die smaller zijn dan de kiel. Nog een drie zijboorden zijn van rand tot rand verbonden met de bovenste lijn, de gangboorden, die zich uitstrekt vanaf de achtersteven. Ze strekken zich niet volledig uit naar de voorsteven en vormen een opvallende opening aan de voorkant van het schip. De romp loopt scherp af naar de boeg en achtersteven. De romp van de lepa wordt traditioneel in elkaar gezet door pluggen en vezelsjorringen in plaats van ijzeren spijkers. Een afneembare huisachtige structuur, de kubu of balutu, wordt vaak gebouwd in het midden van de romp, met een verwijderbare veranda die bekend staat als de lantai vloer.
Het dak is gemaakt van de bladeren van de nipa-palm die op afneembare Y-vormige palen zijn gemonteerd. De draagbare kookhaard bevindt zich in het achterdek, samen met het opgeslagen voedsel en waterkruiken.
De lepa heeft een enkel zeil, lamak, gemonteerd op een mast die door het voordek in de kiel is gestoken. net als de dakstijlen kan deze indien nodig wortden verwijderd. Lepa kan ook worden voortbewogen door peddels. De moderne lepa's zijn bijna universeel uitgerust met motoren.
De lepa maakt geen gebruik van drijvers. De boeg en de achtersteven zijn gemaakt van plat gesneden houtblokken en niet van gebogen planken of palen. De boeg, mundá, en de achtersteven, bulí, staan laag op het water om het werpen en het verzamelen van visnetten te vergemakkelijken.
De lepa is traditioneel versierd met uitgebreide bloemmotieven die bekend staan als okil. Vooral de boeg heeft vaak een grote , prachtig gesneden boegspriet.
In de Filippijnen en Maleisië zijn er vanwege het islamitisch geloof van de Sama rituelen betrokken bij het bouwen van het schip.
In Oost-Indonesië worden gebeden en rituelen geassocieerd met het verbinden van de kiel met de boeg- en hekblokken en het boren van de mastpaal, de "naval" van het schip.
Daarna wordt de boot voor het eerst te water gelaten en wordt symbolisch het kind van de booteigenaar.
In het nomadische verleden van de Sama Dilaut, werd voordat een jongeman ging trouwen, door zijn familie een lepa gebouwd of gekocht, zodat hij en zijn vrouw als een onafhankelijke visserseenheid konden leven. Na zijn dood zou zijn lepa worden gedemonteerd en als zijn doodskist dienen.
In Sempora, Maleisië, is er jaarlijks een lepa festival van de Sama-Bajau-gemeenschappen, dat de traditie van het bouwen van deze boten in Saba viert.
De lancaran is een type zeilschip dat werd gebruikt in de Nusantara-archipel.
Het is een Oud-Javaanse term die letterlijk "buitenste eilanden" betekend. In Indonesië spreekt men over het algemeen over de Indonesische Archipel.
Hoewel de lancaran qua vorm vergelijkbaar is met mediterrane galeien, was het de ruggengraat van de regionale vloot voordat de mediterrane invloed kwam.
Lacaran is afgeleid van het Maleise woord lancar, wat 'snel', 'niet gehinderd'en 'snelheid zonder moeite'betekend. Het woord lancaran kan dus worden geïnterpreteerd als 'snel vaartuig'.
De lancaran was een snel, lokaal schip aangedreven door roeiriemen en zeilen met twee roeren, aan weerszijden van de achtersteven.
Ze hadden een, twee of drie masten met troepzeil of tanjazeilen, een gekanteld rechthoekig zeil.
De lancaran had een bemanning van 150 tot 200 koppen en een bewapening van kleine falconet en zwenkpistolen.
Een vracht lancarnan kon 150 ton aan vracht vervoeren.
De lancaran werd zowel als oorlogsschip als voor de handel beruikt. In de 14e-15e eeuw had het koninkrijk van Singapura en Sungai Raya elk 100 driemastlancaran.
Het type schip werd onder andere ingezet in 1568 gedurende de Atjehse belegering van Malakka.
De lepa-lepa is een traditionele kano uit het oostelijke deel van Indonesië.
De kano heeft twee drijvers en wordt gebruikt door kustvissers, maar kunnen ook worden ingezet voor reizen tussen de eilanden.
Hun vaargebied lag tussen Seram en Ambon, binnen Banda en kei-eilandengroep.
Ze bestaan al sinds het jaar 1500.
Deze kano is gemaakt van een enkel stuk hout en hun grootte is afhankelijk van de lengte van de boomstam waaruit se vervaardigd worden.
Ze kunnen gebruikt worden met of zonder zeil, omdat ze kunnen worden voortbewogen door peddels. De lepa-lepa kan worden vergroot door planken aan de zijkanten toe te voegen.
De zeilen die worden gebruikt zijn van het type nade, gaff en tanja.
Na de jaren tachtig 20e eeuw werden ze gemoderniseerd en uitgerust met een buitenboordmotor.
De moderne lepa-lepa is gemaakt van glasvezel. De lepa-lepa kan een gemiddelde lengte hebben tussen de 3,4 en 9,3 meter, een breedte van 0,4 tot 0,8 meter met een diepgang van 0,3 tot 0,55 meter.
De lepa-lepa wordt voornamelijk gebruikt om te vissen.
Ze worden ook gebruikt voor transport, zoals het vervoeren van handelsproducten zoals sago, vis,
groenten en mensen.
De lepa-lepa is geschikt om door ondiep smal water te varen.
Ze werden traditioneel gebruikt als woon boten door de zeegaande Sama Dilaut.
Aangezien de meeste Sama het leven op zee hebben verlaten, wordt de modernere lepa nu gebruikt als vissers- of vrachtboot.
De lepa is een middelgrote boot met een lengte van 9 tot 15 meter en een breedte van 1,5 tot 2 meter, met een romp van ongeveer 1,5 meter hoog. De familie lepa is een boot met grotere afmetingen en deze neemt kleinere dochter scheepjes mee op sleeptouw.
De kiel van de lepa is gemaakt van een ondiepe uitgeholde bvoomstam die bekend staat als de tadas of lunas. Het is aan de zijkant opgebouwd met banden die smaller zijn dan de kiel. Nog een drie zijboorden zijn van rand tot rand verbonden met de bovenste lijn, de gangboorden, die zich uitstrekt vanaf de achtersteven. Ze strekken zich niet volledig uit naar de voorsteven en vormen een opvallende opening aan de voorkant van het schip. De romp loopt scherp af naar de boeg en achtersteven. De romp van de lepa wordt traditioneel in elkaar gezet door pluggen en vezelsjorringen in plaats van ijzeren spijkers. Een afneembare huisachtige structuur, de kubu of balutu, wordt vaak gebouwd in het midden van de romp, met een verwijderbare veranda die bekend staat als de lantai vloer.Het dak is gemaakt van de bladeren van de nipa-palm die op afneembare Y-vormige palen zijn gemonteerd. De draagbare kookhaard bevindt zich in het achterdek, samen met het opgeslagen voedsel en waterkruiken.
De lepa heeft een enkel zeil, lamak, gemonteerd op een mast die door het voordek in de kiel is gestoken. net als de dakstijlen kan deze indien nodig wortden verwijderd. Lepa kan ook worden voortbewogen door peddels. De moderne lepa's zijn bijna universeel uitgerust met motoren.
De lepa maakt geen gebruik van drijvers. De boeg en de achtersteven zijn gemaakt van plat gesneden houtblokken en niet van gebogen planken of palen. De boeg, mundá, en de achtersteven, bulí, staan laag op het water om het werpen en het verzamelen van visnetten te vergemakkelijken.
De lepa is traditioneel versierd met uitgebreide bloemmotieven die bekend staan als okil. Vooral de boeg heeft vaak een grote , prachtig gesneden boegspriet.
In de Filippijnen en Maleisië zijn er vanwege het islamitisch geloof van de Sama rituelen betrokken bij het bouwen van het schip.
In Oost-Indonesië worden gebeden en rituelen geassocieerd met het verbinden van de kiel met de boeg- en hekblokken en het boren van de mastpaal, de "naval" van het schip.
In het nomadische verleden van de Sama Dilaut, werd voordat een jongeman ging trouwen, door zijn familie een lepa gebouwd of gekocht, zodat hij en zijn vrouw als een onafhankelijke visserseenheid konden leven. Na zijn dood zou zijn lepa worden gedemonteerd en als zijn doodskist dienen.
In Sempora, Maleisië, is er jaarlijks een lepa festival van de Sama-Bajau-gemeenschappen, dat de traditie van het bouwen van deze boten in Saba viert.
LANCARAN.
De lancaran is een type zeilschip dat werd gebruikt in de Nusantara-archipel.
Het is een Oud-Javaanse term die letterlijk "buitenste eilanden" betekend. In Indonesië spreekt men over het algemeen over de Indonesische Archipel.
Hoewel de lancaran qua vorm vergelijkbaar is met mediterrane galeien, was het de ruggengraat van de regionale vloot voordat de mediterrane invloed kwam.
Lacaran is afgeleid van het Maleise woord lancar, wat 'snel', 'niet gehinderd'en 'snelheid zonder moeite'betekend. Het woord lancaran kan dus worden geïnterpreteerd als 'snel vaartuig'.
Ze hadden een, twee of drie masten met troepzeil of tanjazeilen, een gekanteld rechthoekig zeil.
De lancaran had een bemanning van 150 tot 200 koppen en een bewapening van kleine falconet en zwenkpistolen.
Een vracht lancarnan kon 150 ton aan vracht vervoeren.
De lancaran werd zowel als oorlogsschip als voor de handel beruikt. In de 14e-15e eeuw had het koninkrijk van Singapura en Sungai Raya elk 100 driemastlancaran.
Het type schip werd onder andere ingezet in 1568 gedurende de Atjehse belegering van Malakka.
LEPA-LEPA.
De kano heeft twee drijvers en wordt gebruikt door kustvissers, maar kunnen ook worden ingezet voor reizen tussen de eilanden.
Hun vaargebied lag tussen Seram en Ambon, binnen Banda en kei-eilandengroep.
Ze bestaan al sinds het jaar 1500.
Deze kano is gemaakt van een enkel stuk hout en hun grootte is afhankelijk van de lengte van de boomstam waaruit se vervaardigd worden.
Ze kunnen gebruikt worden met of zonder zeil, omdat ze kunnen worden voortbewogen door peddels. De lepa-lepa kan worden vergroot door planken aan de zijkanten toe te voegen.
De zeilen die worden gebruikt zijn van het type nade, gaff en tanja.
Na de jaren tachtig 20e eeuw werden ze gemoderniseerd en uitgerust met een buitenboordmotor.
De moderne lepa-lepa is gemaakt van glasvezel. De lepa-lepa kan een gemiddelde lengte hebben tussen de 3,4 en 9,3 meter, een breedte van 0,4 tot 0,8 meter met een diepgang van 0,3 tot 0,55 meter.
Ze worden ook gebruikt voor transport, zoals het vervoeren van handelsproducten zoals sago, vis,
groenten en mensen.
De lepa-lepa is geschikt om door ondiep smal water te varen.
LETI LETI.
De leti leti is een traditioneel transportschip uit Oost-Madura, vooral uit Sumenep.
Het schip is een recente ontwikkeling, de rompvorm en het zeil zijn ontwikkeld in de 19e eeuw. In 1979 bestonden er nog ongeveer 1000 zeilende leti leti's, waarna er veel werden gemotoriseerd.
De oorsprong van de naam is onbekend.
De leti leti is een "dik" schip met korte achtersteven, met korte mast aan de voorzijde van de roef. Ze gebruiken een driehoekig zeil.
Het dak van het dekhuis was vaak steil met de achterkant hoger.
Op zee wordt het kleine voorzeil vaak in de boeg geplaatst en kan het derde zeil boven het dekhuis worden geplaatst. De Madurese leti leti heeft een puntdak met een verticale paal om het roer te ondersteunen.
De leti leti is in wezen een koopvaardijschip dat door de Madures bevolking wordt gebruikt, net als de pinisi van de Bugis van Sulawesi.
het schip is te vinden aan de noordelijke zijde van de Timor-eilanden tot Singapore en zelfs aan de noordkust van Australië.
Traditioneel vervoerden ze koeien naar Oost-Java vanaf het Roti-eiland en Kupang in Timor, maar ze vervoerden ook zout, rijst en losse goederen vanuit Surabaja.
De leti leti heeft een brutotonnage van ongeveer 12 tot 41 ton, terwijl het grotere type ongeveer 50 ton brt heeft. Het schip heeft geladen vrijwel geen vrijboord en heeft twee bemanningsleden aan boord, een bediend het roer en de ander de zeilen.
Het schip is een recente ontwikkeling, de rompvorm en het zeil zijn ontwikkeld in de 19e eeuw. In 1979 bestonden er nog ongeveer 1000 zeilende leti leti's, waarna er veel werden gemotoriseerd.
De oorsprong van de naam is onbekend.
De leti leti is een "dik" schip met korte achtersteven, met korte mast aan de voorzijde van de roef. Ze gebruiken een driehoekig zeil.
Het dak van het dekhuis was vaak steil met de achterkant hoger.
Op zee wordt het kleine voorzeil vaak in de boeg geplaatst en kan het derde zeil boven het dekhuis worden geplaatst. De Madurese leti leti heeft een puntdak met een verticale paal om het roer te ondersteunen.
het schip is te vinden aan de noordelijke zijde van de Timor-eilanden tot Singapore en zelfs aan de noordkust van Australië.
Traditioneel vervoerden ze koeien naar Oost-Java vanaf het Roti-eiland en Kupang in Timor, maar ze vervoerden ook zout, rijst en losse goederen vanuit Surabaja.
De leti leti heeft een brutotonnage van ongeveer 12 tot 41 ton, terwijl het grotere type ongeveer 50 ton brt heeft. Het schip heeft geladen vrijwel geen vrijboord en heeft twee bemanningsleden aan boord, een bediend het roer en de ander de zeilen.
LIS-ALIS.
De lia-ali is een tradionele boot van Madura. Het schip is meestal te vinden in inbhammen die zoutwinning bieden in het zuidelijke deel van Madura en rond Surabaja.
Tot op heden is de lis-alis nog steeds populair als vissersvaartuig in Bankalan en Sukolilo, terwijl een grotere versie, de kroman, in dit gebied al minstens een eeuw gebruikt wordt voor vervoer naar andere eilanden.
De naam komt van het Indonesische woord alis wat "wenkbrauwen" betekend. Dit kan verwijzen naar een ornamentaal motief dat lijkt op een paar wenkbrauwen, vaak aangebracht op de bovenkant van de boeg. Wenkbrauwen zijn een belangrijk aspect van vrouwelijke schoonheid in de traditionele Indonesische cultuur, en deze boten worden sterk geassocieerd met het vrouwelijke.
Aan de noordwestkust werden ze gewoonlijk aangeduid als parao bini, wat 'vrouwelijke boot' betekend.
Deze boten variëren in grootte van 5 tot meer dan 10 meter. Meestal is de lengte niet meer dan vier keer de lengte van de mast.
De romp wordt bij elkaar gehouden door houten deuvels in de hoek van de planken.
Aan de achterzijde is een brede opslagruimte, zo breed als de boot zelf, met een afdekking tegen de regen van bamboe.
Onder het afdak een rij vuurpotten voor water te koeken.
De scheepjes zijn licht gebouwd zodat ze snel kunnen zijn, voor het vervoeren van vis van de mayangs (drijvende vis-eilanden) in de Javazee.
MALANGBANG.
De malangbang is een soort middeleeuws zeilschip uit Indonesië. Het komt voor in het verhaal van koning Banjar. De naam "malangbang"wordt verondersteld afkomstig te zijn van de Oude-Javaanse taal, malanbang die verwijst naar een typisch type schip.
Malangbang is een van Majapahit's belangrijkste marineschip type na de jong en kelulus. Van dit type schip is niet veel bekend, afgezien van het feit dat het naast de zeilen ook roeispanen gebruikte om het voort te stuwen. Het was een middelgroot schip tussen de grootte van de jong en de kelulus, groter en sneller dan de pelang.
Lambu Mangkurat van Banjarmasin gebruikte een malangbang genaamd Si Prabayaksa om naar Majapahit te reizen.
CITAAT UIT DE KRONIEK VAN BANJAR.
(Javaanse malangbang's tijdens het beleg van Batavia in 1628.)
Hij zeilde in volledige staat aan boord van het jacht (malangbang) genaamd Prabajaksa, gebruik makend van het insigne van royalty's achtergelaten door zijn vader Ampu Jatmaka: twee verticale wimpels versierd met goud, twee met kwastjes versierde staven versierd met goud, vier vaandels versierd met goudverf, een gevlochten wimpel die eruit ziet als een duizendpoot geborduurd met gouddraad en twintig snoeken met plukjes rode veren versierd met gouden lovertjes; zijn lansen hadden 'brandende'bladen ingelegd met goud, hun schachten waren versierd met donkerrode en gouden verf, om nog maar te zwijgen van twee staatsparasols versierd met goudverf, twee staatslansen in de vorm van fragipaniknoppen, ingelegd met goud en met hun schachten omrand met goud.
Het jacht was versierd met inlegwerk van goud; de zeilen waren van de fijnste stof; de schoothoeklijnen, de schoren en de lakens waren van zijde en hadden kwastjes van parels; het roer was van timbaga suasa, een koper- en goudlegering, de roeiriemen van ijzerhout en gouden banden en het ankertandwiel van onbeschadigd staal. De achter haar varende schepen waren ook volledig aangekleed.
Zie vervolg: INDONESIË. KLASSIEKE VAARTUIGEN. (DEEL 5)
