BOVENKARSPEL OVERHAAL.

 

     

      BOVENKARSPEL EEN DORP 

IN DE GEMEENTE STEDE BROEC. 

WEST-FRIESLAND, NOORD-HOLLAND. 

BOVENKARSPEL.

Bovenkarspel is een dorp in de gemeente Stede Broec, in de regio West-Friesland, in de provincie Noord-Holland, en valt onder de gemeente Stede Broec. 

Bovenkarspel is volledig samengesmolten met Grootebroek, zodat beide dorpen één woonkern vormen. In 1979 werd de gemeente Broekerhaven er bij aan toegevoegd.

Bovenkarspel werd in 1193 reeds genoemd, en is gelegen op een lage dijk, een zandrug en ligt zodoende hoger dan het naburige Grootebroek en Lutjebroek.

In 1364 kregen Bovenkarspel en Grootbroek gezamenlijk stadsrechten onder de naam Stede Broec. In 1415 kreeg de gemeente toestemming tot de aanleg van een haven in het achterland van de stad, ten zuiden van Bovenkarspel bij de toenmalige Zuiderzee.

(Broekerhaven anno 1900)

Enkhuizen was hier zwaar op tegen als belangrijke zeehaven, nog erger maakte het dat in de Hoekse en Kabeljauwse twisten Broek voor Jacoba van beieren was en Enkhuizen voor Filips van Bourgondië, waardoor pas in 1449  begonnen kon worden met de havenaanleg nadat de Broekers steun- en aanhankelijkheidsbetuigingen deden aan Filips.

Rond de aangelegde haven, de Broekerhaven, groeide snel een woongemeenschap. Op 30 juli 1449 werd de zeedijk doorgraven om de haven aan te leggen.

De haven, een groot inkomen belang van de gemeente, moest ook een verbinding krijgen met de overige wateren in Noord-Holland, en werd er een overhaal aangelegd van de havenkolk naar de Westwortelsloot.

DE SCHEEPSLIFT.

Op de plaats waar nu een scheepslift staat stond in de 17e eeuw een zogenaamde overhaal om schepen van het ene water naar het andere water te kunnen brengen.

Na de stormvloed van 1916 (de vergeten watersnood) werd besloten om de overhaal te vervangen door een scheepslift.

De draagkooi voor de schepen kon elektrische worden bediend en aan de noordzijde naast de hi9jsinstallatie werd een bedieningsgebouw neergezet. De gehele constructie van de scheepslift was in handen van de firma P.M.Duyvis uit Koog aan de Zaan en de waterbouwkundige werken door de firma Bruinsma & de Boer uit Enkhuizen. In 1924 was de installatie  gereed voor gebruik.

De scheepslift heeft tot 1969 diens gedaan voor de beroepsvaart, met name voor het vervoer van tuinbouwproducten en bloemen. Tussen 1992 en 1993 werd de installatie gerestaureerd en wordt nu vooral gebruikt door de pleziervaart. Vanwege zijn speciale karakter en historische betekenis is de scheepslift erkend als rijksmonument.