GLAZEN SLAAN - IN DE ZEEVAART.

GLAZEN SLAAN IN DE ZEEVAART.

Enige dagen geleden constateerde iemand die bij me op bezoek was dat mijn klok niet gelijk liep toen deze hem hoorde slaan. Helaas mijn klok loopt gelijk maar 'slaat glazen'. Een klok die glazen slaat? Ja hij slaat glazen! De persoon keek me aan alsof hij water zag branden. Zo kon ik hem uit gaan leggen dat het geen echte glazen zijn maar een zandloper glas.

GLAZEN SLAAN.

GLAZEN SLAAN is een oude scheepstijdsaanduiding die is afgeleid van de tijd die het zand nodig had om bij een scheepszandloper van het ene in het andere glas te lopen. Die tijd was 1/48 ste dag, dus 30 minuten. Om dit duidelijk bij te houden werd er bij het omdraaien een slag op de scheepsbel gegeven.
De wachten aan boord van een schip beginnen om nul uur en duren 4 uur dus acht glazen. Bij elke nieuwe wacht begint men weer opnieuw te tellen. De werkelijke tijd binnen een wacht kan per half of heel uur afgeleid worden uit een bepaalde combinatie van enkele of dubbele slagen. Tussen elke twee slagen wordt een rust gegeven met de lengte van één slag.Er bestond ook nog een 'nachtglas', dat was een zandloper, die acht glazen of vier volle uren liep voordat hij leeg was. Ondanks dat in 1657 het slinger uurwerk werd uitgevonden door Christiaan Huygens kon dit uurwerk niet aan boord van de schepen worden toegepast, daar door de slingering van het schip ook de slingering van de slinger van het uurwerk dan groter of kleiner zou zijn.
Ook menselijk falen, zoals het niet op tijd omkeren van de zandloper, het vochtig worden van het zand bij ruw weer kon op een zonnige dag gecorrigeerd worden. Men plaatste rond het middaguur een pen in het centrum van de kompasroos. Wanneer de schaduw van de pen precies op de noordelijke streek viel (12 uur), werd het glas opnieuw gekeerd.De uitdrukking 'glazen' stamt dus uit de tijd dat de zandlopers van glas waren

Na het uitvinden van de mechanische scheepsklok, welke op vaste tijden werd opgewonden, raakte het gebruik van glazen slaan op de scheepsbel uit gebruik. Zeker nu met de moderne satelliet- navigatie.

Als traditie wordt op de wachtschepen van de marine nog glazen geslagen.